5 เทรนด์ใหม่ในวงการหนังสือ ที่นักอ่านต้องรู้
ในยุคนี้ทุกๆ ธุรกิจถูก disrupt ไปหมด ไม่เว้นแม้แต่เรื่องของหนังสือ อย่าให้ใครว่าเราเป็นหนอนหนังสือในยุคไดโนเสาร์ โลกของหนังสือเปลี่ยนไปแค่ไหน มาอัพเดทกันเลย
1. ร้านใหญ่ร่วงโรย ร้านเล็กๆ สายอินดี้มาแรง
ร้านหนังสือเคยเป็นธุรกิจใหญ่ที่รุ่งเรืองมายาวนาน แต่ตอนนี้เริ่มไม่แน่ใจ เพราะนักอ่านรุ่นใหม่มีความสนใจเฉพาะตัวมากขึ้นทุกวัน มองหาสิ่งที่กลุ่มคนที่มีความสนใจคล้ายกัน สร้างชุมชนคนอ่านที่เชื่อมโยงความสนใจกับเขาได้ ไม่ได้แค่อยากเดินช้อปปิ้งอยู่ในโกดังหนังสือ ใครไปแถวสามเสน อาจจะเจอร้านหนังสือ A Book With No Name ร้านหนังสืออินดี้เล็กๆ ที่นอกจากหนังสือแล้ว ยังมีมุมกาแฟให้ลิ้มลองด้วย แถวเมืองนนท์ก็มี The Walden ร้านหนังสือเล็กๆ ซ่อนตัวอยู่ในสวนสวย บรรยากาศร่มรื่น ที่ให้ความรู้สึกเหมือนอยู่บ้าน หนังสือภายในร้านเป็นหนังสือมือสอง หนังสือเก่า หนังสือหายาก รวมถึงหนังสือใหม่จากสำนักพิมพ์และเพื่อนนักเขียน ร้านหนังสือเดินทาง Passport Bookshop ร้านรุ่นบุกเบิกย่านบางลำพู ที่เชื่อมโยงนักอ่านนักเดินทางทั่วโลกมายาวนาน ร้านเล่า ที่ถนนนิมมานฯเชียงใหม่ ก็เป็นที่สิงสู่ของนักอ่านอินดี้มายาวนานเช่นกัน
2. คนรุ่นใหม่ชอบ “ฟัง” มากกว่าอ่าน Audiobooks และ Podcast มาแน่
ตลาดหนังสือเสียงเติบโตขึ้นทุกปี จากแผ่นซีดีมาสู่ สื่อดิจิทัลเพื่อการฟังในยุคใหม่มากมาย และในตอนนี้เราไม่ได้มีแค่หนังสือเสียง แต่มี Podcast มาร่วมวง ดึงความสนใจจากนักอ่านไปจากหนังสือเล่มมากขึ้นเรื่อยๆ ยอดขายหนังสือเสียงในสหรัฐอเมริกาเติบโตต่อเนื่อง ยอดขายรวมกว่า 1 พันล้านเหรียญในปีที่ผ่านมา ส่วน OverDrive ผู้ให้บริการห้องสมุดออนไลน์ชั้นนำก็รายงานว่ายอดการยืมหนังสือเสียง เติบโตต่อเนื่องมาตลอด 6 ปีที่ผ่านมา มียอดยืมต่อปีเกือบ 114 ล้านครั้ง เพิ่มขึ้นกว่า 50% จากปีที่ผ่านมา ส่วนประเทศไทยมีสำนักพิมพ์ให้บริการหนังสือเสียงเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ร้านออนไลน์รายใหญ่อย่าง Ookbee หรือ MEB ก็ผลิตหนังสือเสียงมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในส่วนความนิยมของ Podcast คนไทยรุ่นใหม่ชอบฟังกันมากขึ้นเรื่อยๆ เนื้อหาก็หลากหลายประเภท สำหรับ TK Park เองก็มี Podcast เป็นทางเลือกเช่นเดียวกัน นำเสนอเทรนด์โลกด้านการเรียนรู้ และความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจในแวดวงการอ่านและการเรียนรู้
3. นิยายกราฟิก กอบกู้วงการหนังสือ
Graphic novel หรือ นิยายกราฟิกไม่ได้หมายถึงแค่การ์ตูนเด็ก หลายปีที่ผ่านมา ได้พิสูจน์แล้วว่านิยายสายนี้ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางทั่วโลก ขนาด "Maus" นิยายกราฟิก โดย Art Spiegelman ได้รับรางวัลพูลิตเซอร์มาแล้วในปี 1992 ในปี 2018 นิยายกราฟิก Sabrina ก็เข้ารอบ Man Booker Prize มาแล้ว นักวาดชาวไต้หวัน จิมมี่ เลี่ยว ก็ผลิตผลงานนิยายภาพมานานกว่า 20 ปี ในเมืองไทยเองก็มีนิยายกราฟิก นักเขียนนักวาดภาพประกอบ ทรงศีล ทิวสมบุญ เขียนนิยายกราฟิกมานานกว่า 10 ปี ผลงานกว่า 10 เล่ม อาทิ Improvise, Nine Lives, Once Upon Sometimes, ปราสาทมหาสมุทร และ รอยสนธยา นอกจากนั้นยังมีผลงานขององอาจ ชัยชาญชีพ เช่น หัวแตงโม ปีศาจหัวโต ชายหนุ่มผู้ไม่ทำอะไรเลย
4. Self-publishing มาแรง ใครก็ออกหนังสือเองได้
ยุคนี้ใครๆก็เป็นนักเขียนได้ แถมยังไม่ต้องง้อสำนักพิมพ์อีกด้วย เครื่องพิมพ์ on demand สามารถทำหนังสือทำมือ สิ่งพิมพ์ศิลปะอิสระ หรือ Zine ของตัวเอง พิมพ์รูปเล่มได้รวดเร็ว แถมไม่ต้องสั่งพิมพ์เยอะแยะ พิมพ์แค่สองสามเล่มเป็นของสะสมหรือเอาไว้แจกเพื่อนก็ได้แล้ว รวมทั้งการผลิตอีบุ๊คด้วยตัวเองผ่านแพลตฟอร์มต่างๆ มากมาย ในเมืองนอก Amazon หนึ่งในผู้ให้บริการรายใหญ่ด้าน Self-Publishing มีบริการ Kindle Direct Publishing สำหรับอีบุ๊ค และมีบริษัทลูกชื่อ ครีเอท สเปซ ให้บริการสั่งพิมพ์ on demand หรือการใช้ iBooks ของบริษัทแอปเปิ้ล นอกจากนั้นบริษัทชื่อดังอื่นๆ ก็มี Kobo, Ingram Spark Smashwords ให้นักเขียนอินดี้ได้แจ้งเกิด
5. วรรณกรรมเด็ก ไม่ได้มีแต่เจ้าหญิงผิวขาวผมบลอนด์อีกต่อไป
ในยุคที่ความหลากหลายเฟื่องฟู และในวันที่การ์ตูนดิสนีย์ไม่ได้มีแต่เจ้าหญิงผิวขาวผมบลอนด์ แต่มีโมอาน่า เจ้าหญิงผิวคล้ำผมหยิกฟูแห่งหมู่เกาะโพลินีเชียน วรรณกรรมเด็กเองก็ได้รับอานิสงค์กับกระแสความหลากหลายเช่นกัน เรื่องราวของเด็กผิวดำ ผิวเหลือง หรือชนกลุ่มน้อยต่างๆ ตีพิมพ์เพิ่มขึ้นมากในรอบปีที่ผ่านมา หาอ่านกันได้ไม่ยากที่โด่งดังระดับโลกก็เยอะ The Skin You Live In หนังสือเด็กที่พูดถึงสีผิวที่หลากหลาย It’s Okay to Be Different หนังสือภาพสำหรับเด็กเล็ก This is How We Do It: One Day in the Lives of Seven Kids from Around the World ชวนให้เด็กๆ ทำความรู้จักกับการเล่นของประเทศต่างๆ Everybody Cooks Rice นิทานภาพที่สะท้อนความหลากหลายจากวัฒนธรรมอาหาร
ใครอยากตามเทรนด์ให้ทัน ลองหาอ่าน หาฟัง eBooks และ Audiobooks ทุกแบบทุกแนวได้จากห้องสมุดออนไลน์ของ TK Park ที่แอป TK park online library ส่วนหนังสือภาษาอังกฤษที่แอป Libby, by Overdrive หรือค้นหาหนังสือเล่มจากห้องสมุดได้ที่ www.tkpark.or.th
