เล่นแล้ว เดี๋ยวรู้ เพราะบอร์ดเกม Carcassonne ไม่ใช่แค่สนุก
TK Park กำลังจะร่วมกับลานละเล่น จัดการแข่งขันบอร์ดเกม Carcassonne รอบคัดเลือก ในวันอาทิตย์ที่ 14 มกราคม 2567 เพื่อเฟ้นหาตัวแทนคนไทยไปชิงแชมป์โลก Carcassonne World Championship ครั้งที่ 18 ที่เมือง Herne ประเทศเยอรมนี↗
Carcassonne เป็นบอร์ดเกมที่ได้รับความนิยมมายาวนานกว่าสองทศวรรษ มีเอกลักษณ์อยู่ที่เรื่องราวประกอบกลไกเกม ที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากประวัติศาสตร์ยุคกลางบริเวณประเทศฝรั่งเศสตอนใต้ในปัจจุบัน เมือง Carcassonne (การ์กาซ็อง) มีจุดเด่นคือสถาปัตยกรรม ซึ่งประกอบด้วยป้อมปราการ หอคอย กำแพงและเชิงเทิน ที่ได้รับการอนุรักษ์อย่างดีตลอดหลายศตวรรษ จนปัจจุบัน เมืองนี้ได้รับยกย่องให้เป็นแหล่งมรดกโลกที่ได้รับคัดเลือกจากยูเนสโก
แต่นอกจากเรื่องราวทางประวัติศาสตร์แล้ว บอร์ดเกม Carcassonne ยังมีกลไกเกมที่น่าสนใจและเอื้อต่อการเรียนรู้ในหลายมิติ ตามกติกา ผู้เล่นต้องสุ่มหยิบแผ่นกระดานสี่เหลี่ยมรูปองค์ประกอบหน้าตาต่างกัน แล้วเลือกวางเติมลงบนพื้นที่ว่าง ให้เชื่อมต่อกับแผ่นกระดานที่เรียงกันอยู่เดิม แล้ววางตัวประชากรลงบนพื้นที่นั้น ตัวประชากรจะสวมบทบาทต่าง ๆ ตามประเภทสถาปัตยกรรมบนพื้นที่นั้น แล้วสะสมคะแนนตามเงื่อนไขที่ระบุในกติกา ผู้ที่ได้คะแนนรวมสูงสุดคือผู้ชนะ
ข้อกำหนดเหล่านี้ ทำให้บอร์ดเกม Carcassonne มีความโดดเด่นที่เอื้อต่อการเรียนรู้จากหลายด้าน ตัวอย่างดังนี้
การจำลองพื้นที่ทางกายภาพสู่แผนที่
สำหรับเกม Carcassonne ผู้เล่นต้องทำความเข้าใจแผ่นภาพ 2 มิติ ที่เป็นภาพจำลองของพื้นที่ทางกายภาพ 3 มิติ ซึ่งถือเป็นกระบวนการย้อนกลับของการทำแผนที่ นอกจากนั้น ผู้เล่นยังจำเป็นต้องคิดเชิงทดลองในการพลิกฝั่งแผ่นภาพเพื่อหาวิธีเชื่อมขอบของแผ่นภาพ ให้สามารถสานต่อภาพที่ปรากฏบนแผ่นกระดานที่มีอยู่เดิมให้แนบสนิท กลไกนี้ของเกมกระตุ้นให้ผู้เล่นต้องสังเกตและทำความเข้าใจองค์ประกอบด้านภาพ ผสานมุมมองหลายมิติ เพื่อค้นหาความเป็นไปได้ในการต่อแผนภาพให้ลงตัว และเกิดเป็นคะแนนสะสมสูงสุดให้ตัวเอง หรือแม้แต่สร้างอุปสรรคให้กับคู่แข่ง
ประโยชน์อีกประการของเงื่อนไขนี้ของเกมคือการที่ผู้เล่นได้พัฒนาทักษะการใช้เหตุผลและการแก้ปัญหา เพื่อให้โอกาสการเล่นที่วนมาในแต่ละรอบเกิดประสิทธิภาพสูงสุด และเพื่อวางแผนดำเนินเกมสำหรับรอบต่อไป
การประเมินความเสี่ยงและการวางกลยุทธ์
เมื่อการเล่นของตนเองในรอบนั้นจบลง ก็จะเป็นการเล่นของผู้เล่นคนอื่น ๆ จนครบวง ระหว่างนี้ ผู้เล่นแต่ละคนต้องคอยสังเกตความเคลื่อนไหวของคู่แข่ง และประเมินสถานการณ์ความได้เปรียบเสียเปรียบของเกมตลอดเวลา เพื่อวางแผนแก้เกมหรือเปลี่ยนแผนการเล่นของตนเองต่อไป เรียกได้ว่าเป็นการประเมินความเสี่ยงไปพร้อม ๆ กับการเก็บข้อมูล ยิ่งเกมดำเนินไปเรื่อย ๆ ผู้เล่นยิ่งมีปัจจัยให้คำนึงถึงมากขึ้น และอาจต้องวางแผนกลยุทธ์ที่ซับซ้อนขึ้นไปอีกขั้น เพื่อเพิ่มโอกาสชนะให้กับตนเอง จากทรัพยากรและข้อจำกัดที่มีอยู่
การประเมินความเสี่ยงและการวางกลยุทธ์แบบฉับพลันในลักษณะนี้ ถือเป็นการฝึกฝนทักษะที่จำเป็นในชีวิตจริงในบริบทปัจจุบัน เพราะทุกวันนี้ บ่อยครั้งที่คนเราจำเป็นต้องประมวลข้อมูลจำนวนมากและตัดสินใจในระยะเวลาอันสั้น การจำลองสถานการณ์ที่ช่วยให้เราลองผิดลองถูกบ่อยครั้งในเกม อาจทำให้เราตัดสินใจได้อย่างเด็ดขาดขึ้น อีกทั้งยังทำให้กล้าเผชิญกับผลของการตัดสินใจของตนเอง ซึ่งบางครั้งอาจไม่ได้เป็นอย่างที่เราคาดหวังไว้ตั้งแต่เริ่มเกม
การอ่าน ตีความ และสื่อสารอวัจนภาษา
บอร์ดเกมส่วนใหญ่ออกแบบมาเพื่อเล่นหลายคน และต้องใช้การสื่อสารระหว่างผู้เล่นมากน้อยแตกต่างกันไป แต่สำหรับ Carcassonne ซึ่งผู้เล่นต้องแข่งขันเพื่อให้ได้คะแนนสูงสุด การเจรจาสื่อสารกันโดยตรงด้วยคำพูดเพื่อสร้างความร่วมมือกันจึงมีน้อย ตรงกันข้าม เกมนี้เน้นเสริมทักษะการอ่าน ตีความ และสื่อสารอวัจนภาษากันระหว่างตนเองกับคู่แข่งเพื่อขับเคี่ยวและเพิ่มโอกาสชนะ ผู้เล่นจึงจำเป็นต้องใช้การสังเกตภาษากาย สีหน้าท่าทาง และปฏิกริยาของคู่ต่อสู้เพื่อคาดเดากลยุทธ์ของกันและกัน
ทักษะนี้คือทักษะที่จำเป็นอีกเช่นกัน เพราะเป็นการปูพื้นฐานการเข้าสังคมและการสร้างสัมพันธ์ระหว่างบุคคลไม่แพ้ทักษะการสื่อสารด้วยภาษา และในบางสถานการณ์ อวัจนภาษาเหล่านี้อาจเป็นหัวใจหลักของการสื่อสารเพื่อสร้างผลสัมฤทธิ์เลยทีเดียว
การปรับเปลี่ยนกติกาตามบริบทและการต่อยอด
Carcassonne เป็นบอร์ดเกมคลาสสิกที่มีการออกแบบกฎกติกาพิเศษและลูกเล่นเสริมออกมาอย่างต่อเนื่องในการผลิตในแต่ละครั้งตลอด 2 ทศวรรษ ทั้งนี้ เพื่อปรับเปลี่ยนบริบท หรือเสริมเนื้อหาเล็กน้อยเพื่อเพิ่มความน่าสนใจและความท้าทาย นอกจากนี้ ผู้เล่นยังสามารถทดลองลดทอนความซับซ้อนบางอย่างเพื่อให้เกมง่ายลง เช่น งดใช้บทบาทชาวนาสำหรับผู้เล่นหน้าใหม่ที่ยังไม่คุ้นเคยกับการมองขอบเขตพื้นที่และนับคะแนน เป็นต้น
ด้วยองค์ประกอบต่าง ๆ เหล่านี้ Carcassonne จึงเป็นบอร์ดเกมที่สามารถช่วยพัฒนาทักษะความเข้าใจเชิงพื้นที่ การประเมินความเสี่ยง การแก้ปัญหา การสื่อสาร และการตัดสินใจผ่านการเล่นได้อย่างดี เกมนี้เป็นตัวเลือกที่เหมาะสมสำหรับผู้เล่นที่ต้องการพัฒนาความสามารถเชิงกลยุทธ์และเพลิดเพลินไปกับประสบการณ์การเล่นเกมที่ออกแบบมาอย่างลงตัว น่าประทับใจ และเสริมทักษะในหลาย ๆ ด้านที่จำเป็นและนำไปปรับใช้ได้จริง
