ดอกไม้แห่งความงดงามทางใจ

เพลงสรรเสริญพระบารมีเป็นเพลงที่เราชาวไทยทุกคนรู้จัก ไม่ว่าจะนับถือศาสนาใดก็ตาม เพราะเป็นเหมือนสัญลักษณ์ที่แทนความเคารพ ความจงรักภักดีของปวงชนไทยต่อในหลวง รัชกาลที่ 9 กษัตริย์ที่เป็นเหมือนพ่อของแผ่นดินไทย และสำหรับการแปลเพลงสรรเสริญพระบารมีเป็นภาษาอาหรับของชาวมุสลิมนั้น เป็นเหมือนตัวแทนแสดงความเคารพรักของชาวไทยมุสลิมที่มีต่อพระองค์เช่นกัน เพราะภาษาอาหรับเป็นภาษาที่ใกล้ชิดสำหรับประชาคมมุสลิม ไม่ว่าจะอยู่ ณ ที่ใดก็ตาม

สันติ เสือสมิง อาจารย์ใหญ่ประจำโรงเรียนมัจลิซุดดีนี ได้นำเพลงสรรเสริญพระบารมีแปลเป็นภาษาอาหรับ เพื่อแสดงถึงความจงรักภักดีอันบริสุทธิ์ที่ชาวไทยมุสลิมมีต่อพระองค์ 

อะไรคือแรงบันดาลใจที่ทำให้เริ่มแปลเพลงสรรเสริญพระบารมีเป็นภาษาอาหรับ
แรงบันดาลใจที่ได้ถ่ายทอดเนื้อร้องภาษาไทยมาเป็นภาษาอาหรับมีมาแต่เดิมแล้ว ในฐานะที่ทรงเป็นอัครศาสนูปถัมภก คือแรงบันดาลใจที่ขับเคลื่อนและเป็นส่วนหนึ่งให้เกิดความผูกพันกับสถาบันพระมหากษัตริย์ ความจริงนี่ไม่ใช่เพลงแรกที่เขียนเกี่ยวกับพระองค์ท่าน ก่อนหน้านี้จะมีเพลง บิลาดุนา ที่แต่งขึ้นเพื่อให้นักเรียนขับร้องถวายต่อหน้าพระพักตร์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ครั้งนั้นจัดที่อิสลามวิทยาลัยแห่งประเทศไทย พระองค์ทรงชื่นชมมาก และยังมีเพลงอื่นๆ หรือแม้แต่ตำราที่เกี่ยวข้องกับในหลวง รัชกาลที่ 9 โดยเฉพาะ   

ทำไมถึงเลือกนำภาษาอาหรับมาแปล
เนื่องจากภาษาอาหรับเป็นภาษาที่ได้ร่ำเรียนมาตลอด อาจไม่สามารถกล่าวได้ว่าเป็นผู้ที่มีความชำนาญการ แต่ภาษาอาหรับคือภาษาที่ใช้เวลาศึกษานานที่สุดรองจากภาษาไทย และภาษาอาหรับเป็นภาษาที่ใกล้ชิดสำหรับประชาคมมุสลิม ไม่ว่าจะอยู่ ณ ที่ใดก็ตาม ภาษาอาหรับคือส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของพวกเขาเหล่านั้น อีกอย่างคือท่านอดีตจุฬาราชมนตรี ต่วน สุวรรณศาสน์ ได้เคยแปลเพลงสรรเสริญพระบารมีเวอร์ชันเก่าเป็นภาษาอาหรับไว้ก่อนแล้ว เราก็ดำเนินตามแนวทางของท่าน

มีอุปสรรคด้านภาษาหรือทำนองในการแปลไหม
เป็นเรื่องปกติของการถ่ายหรือแปลภาษา แต่ละภาษาจะมีเอกลักษณ์ มีลีลา มีอรรถรสของตัวเอง ภาษาไทยก็แบบหนึ่ง ภาษาอาหรับก็แบบหนึ่ง ถ้าเราจะถ่ายภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่ง โดยยังคงตัวตนของภาษาเดิมทุกกระเบียดนิ้วมันเป็นไปไม่ได้ ดังนั้นอุปสรรคที่สำคัญคือการใช้ถ้อยคำ เราจะใช้ถ้อยคำใดให้คุมความหมายของภาษาเดิมได้และที่ยากที่สุดคือการใช้ถ้อยคำให้สอดคล้องกับทำนองด้วย                                                                                                                                            

การแปลเพลงนี้ถือเป็นสิ่งที่แทนความจงรักภักดีที่ประชาชนชาวไทยมุสลิมมีต่อในหลวงอย่างไร
คือเราแปลเพลงนี้ไว้ก่อนจะเกิดเหตุการณ์สวรรคต ชี้ให้เห็นถึงความผูกพันกับสถาบันพระมหากษัตริย์ สำหรับมุสลิมแล้ว ชาติ ศาสน์ กษัตริย์ คือสิ่งสำคัญ การใช้สีขาวแทนศาสนาเป็นการสื่อถึงความบริสุทธิ์ หมายถึงศาสนาอันบริสุทธิ์ที่อยู่ในใจของพสกนิกรทุกหมู่เหล่าซึ่งไม่ได้หมายถึงแค่ในศาสนาเดียวกัน และพระมหากษัตริย์มีความผูกพันเกี่ยวข้องเป็นศูนย์รวมใจแทนด้วยสีน้ำเงิน และเป็นผู้ให้การอุปถัมภ์ทั้งพุทธศาสนาและศาสนาอื่นๆ อีก 5 ศาสนา ถือเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันล้นเหลือที่ทรงใส่พระทัยต่อชาวไทยมุสลิม โดยเฉพาะเรื่องที่ทรงโปรดให้มีการแปลพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานเป็นภาษาไทย คนมุสลิมจึงมีความผูกพันกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตั้งแต่อดีตแล้ว                                                    

ถ้าจะเปรียบเพลงสรรเสริญพระบารมีฉบับภาษาอาหรับนี้เป็นดอกไม้ คิดว่าเหมือนดอกไม้อะไร
ดอกไม้ที่จะเกี่ยวข้องกับเพลงนี้ต้องเป็นสีขาว เพราะต้องการสื่อถึงความใสบริสุทธิ์ สะอาด ผ่องแผ้ว และมีกลิ่นอายของความเป็นมาลายูชวา เพราะประชากรมุสลิมส่วนใหญ่ในประเทศไทยมีเชื้อสายมลายู ดังนั้นจึงเป็น ดอกการะบุหนิง หรือ ดอกแก้ว ซึ่งเป็นดอกไม้ที่หอม ลักษณะของดอกแก้วคล้ายกับไม้จันทน์ที่ถูกถากเป็นช่อ คือตัวแทนความรักความอาลัยของพสกนิกรมุสลิมที่แสดงออกถึงความจงรักภักดี บ่งบอกถึงความผูกพันระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์กับประชาชนชาวไทยมุสลิมได้อย่างลงตัวที่สุดแล้ว 

เรื่อง: มัสลิน ลาวัง    

ติดตามอ่าน Read Me Vol 40: ต้นไม้ของพ่อ ต้นไม้ของเรา ที่จะพาทุกคนไปสำรวจผลจากต้นไม้ของพ่อที่แตกเมล็ดเติบโตขึ้นในหัวใจของชาวไทยเป็นแรงบันดาลใจให้เราสืบสานปณิธานของพ่อต่อไป อ่านฉบับเต็มได้ที่ http://readme.tkpark.or.th