คำว่า “พิพิธอาเซียน” หมายถึง การรู้จักเพื่อนบ้านอาเซียนในหลากมิติหลายแง่มุม ซึ่งการจัดนิทรรศการ “พิพิธอาเซียน…A journey through ASEAN” นี้ เป็นโครงการความร่วมมือทางวิชาการระหว่างสำนักงานอุทยานการเรียนรู้ (สอร.) สังกัดสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) สำนักนายกรัฐมนตรี ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ, สมาคมอาเซียน-ประเทศไทย, การท่องเที่ยวมาเลเซีย ประจำประเทศไทย สำนักงานกรุงเทพฯ และกลุ่มฟิล์มกาวาน จัดขึ้นระหว่างวันที่ 27 เมษายน - 8 พฤษภาคม 2554 ณ อุทยานการการเรียนรู้ TK park ชั้น 8 ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ จะทำให้เราได้รู้จักและเข้าใจหลากแง่มุมของเพื่อนบ้านและมิตรประเทศสมาชิกอาเซียน ทั้งด้านประวัติศาสตร์ สังคม วัฒนธรรม วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ ฯลฯ เพื่อเตรียมพร้อมรับวัฒนธรรมใหม่ๆ รวมถึงการถ่ายทอดอัตลักษณ์อันดีงามของชาติไทยออกไปสู่เพื่อนบ้านประชาคมอาเซียน
สังคมและวัฒนธรรม…รู้จักเขา รู้จักเรา รู้จักกัน รวมความต่างเป็น ‘หนึ่งเดียว’
ภูมิภาคอาเซียน เป็นภูมิภาคที่เต็มไปด้วยความหลากหลาย แต่ละประเทศมีอัตลักษณ์ที่ชัดเจน ดังนั้นสิ่งที่สำคัญที่จะทำให้กลุ่มอาเซียนได้รับประโยชน์ร่วมกันอย่างดีที่สุด คือ “การรู้จักเขา รู้จักเรา รู้จักกัน” เนื่องจากอาเซียนมุ่งหวังประโยชน์จากการรวมตัวกันเป็นประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน เพื่อให้เป็นประชาคมที่มีความเป็นอยู่ที่ดี และมีความรู้สึกเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน โดยเน้นการส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจระหว่างประเทศสมาชิกในด้านความเชื่อมโยงทางประวัติศาสตร์ และอัตลักษณ์ระดับภูมิภาคร่วมกัน
โดยเฉพาะเรื่องของศิลปวัฒนธรรม ที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นการสะท้อนถึงความมีอารยธรรมของแต่ละชนชาติ และศิลปวัฒนธรรมเหล่านี้ เกิดจากการแสดงออกซึ่งศรัทธาแห่งศาสนา เทพเจ้า ความเชื่อ และความบันเทิงเพื่อการรื่นเริงสนุกสนาน แม้แต่การเคารพผู้ที่อยู่ หรือผู้ที่จากไปสู่ภพภูมิใหม่
เช่นเดียวกับประเทศในหมู่ประชาคมอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ ล้วนมีความโดดเด่นอย่างมากในเรื่องของศิลปวัฒนธรรม ทั้งทางด้านดนตรี ศิลปะ การร่ายรำ ภาพวาด วรรณศิลป์ หรือ การแต่งกาย ฯลฯ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นตัวบ่งบอกถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมของชนชาติในภูมิภาคแห่งนี้
ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน จึงได้กำหนดกิจกรรมความร่วมมือที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลางโดยเน้นความร่วมมือด้านต่างๆ ได้แก่
• การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
• การคุ้มครองและสวัสดิการสังคม
• สิทธิและความยุติธรรมทางสังคม
• ความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม
• การสร้างอัตลักษณ์อาเซียน
• การลดช่องว่างทางการพัฒนา
• การส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักเขียน นักคิดและศิลปินในภูมิภาค
• การส่งเสริมการตระหนักรู้เกี่ยวกับอาเซียนในภูมิภาคโดยเฉพาะระดับประเทศ
ทั้งนี้ การเสริมสร้างรากฐานและความเชื่อมโยงระหว่างกันที่แข็งแกร่งนั้น จะนำไปสู่ความเข้าใจของการเป็นเพื่อนบ้านที่ดี การรู้เขา รู้เรา และมีความรับผิดชอบรวมกันระหว่างประเทศสมาชิกภายใต้สังคมที่เอื้ออาทร