ห้องสมุดกลางเฮลซิงกิ ‘โอดิ’ ขวบปีแรกแห่งความสำเร็จ

Photo : Facebook @keskustakirjastoOodi

          ห้องสมุดกลางเฮลซิงกิ ‘โอดิ’ (Helsinki Central Library Oodi) เปิดให้บริการมาครบหนึ่งปีเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2562 ประสบความสำเร็จเกินคาดจากยอดจำนวนผู้เข้าเยี่ยมชม รวมถึงได้รับรางวัลอีกมากมายจากหลายสถาบัน และเสียงสะท้อนเชิงบวกจากสาธารณชน และเนื่องในโอกาสครบรอบ 1 ปี ‘โอดิ’ จะเริ่มเปลี่ยนโปรแกรมกิจกรรม โครงการ และปรับปรุงงานให้ดียิ่งขึ้น

          “เป้าหมายดั้งเดิมของเราคือการมีผู้เยี่ยมชมประมาณ 2.5 ล้านคนต่อปี แต่จากสถิติ 11 เดือนมีผู้เข้ามาเยี่ยมชมแล้วถึง 2,877,560 คน จึงคาดว่าจะมีผู้เข้าเยี่ยมชม ห้องสมุด ‘โอดิ’ แตะ 3 ล้านคนหรือมากกว่า” แอนนา มาเรีย โซอินวารา (Anna-Maria Soininvaara) ผู้อำนวยการ ‘โอดิ’ กล่าวไว้เมื่อสิ้นเดือนตุลาคมที่ผ่านมา “เพียงแค่ยังไม่เต็มปี มีหนังสือถูกยืมออกมากกว่า 5 แสนรายการ และถ้ารวมยอดการยืมซ้ำ จำนวนการยืมหนังสือจะไต่ทะลุเกิน 1 ล้านรายการ”

Photo : Facebook @keskustakirjastoOodi 

          ผู้ใช้บริการส่วนใหญ่พึงพอใจกับการบริการของห้องสมุด พวกเขาชื่นชมกับสถาปัตยกรรมอันสวยงาม การบริการที่หลากหลาย และตื่นเต้นไปกับกิจกรรมที่สร้างความประหลาดใจในแต่ละวัน เสียงสะท้อนเชิงลบส่วนใหญ่คือเรื่องของห้องน้ำที่ไม่แยกชาย-หญิง (gender-neutral toilets) แผ่นซีดีมีให้บริการน้อย และเสียงดังรบกวนในบางเวลา

          “เราคงไม่ปรับเรื่องของห้องน้ำรวมที่ไม่แยกชาย-หญิง เพราะนี่เป็นตัวอย่างของหลักการที่แสดงให้เห็นถึงความตระหนักในคุณค่าของความเท่าเทียมกัน และมันยังทำให้เด็กๆ กับพ่อแม่ใช้ห้องน้ำได้สะดวกยิ่งขึ้นด้วย แต่เรื่องเสียงดังรบกวนนี่ออกจะเป็นเรื่องสุดวิสัย เนื่องจากมีผู้เข้ามาใช้งานวันละกว่าหมื่นคน ส่วนข้อบกพร่องอื่นๆ ที่มีคนพูดถึงกันบ้างก็มักจะเกี่ยวกับความไม่สะดวกของตัวอาคาร และงานซ่อมแซมที่อยู่ในระหว่างการรับประกัน เช่น ประตูทางเข้าด้านทิศใต้ที่ค่อนข้างคับแคบ ซึ่งเรากำลังปรับปรุงและติดตั้งประตูใหม่ให้กว้างขวางขึ้นเพื่อรองรับปริมาณผู้ใช้ได้ดียิ่งขึ้นก่อนสิ้นปี 2562”

          ในวันฉลองวันเกิดหนึ่งขวบปี หน่วยงานเครือข่ายพันธมิตรของ ‘โอดิ’ เข้ามาร่วมกันจัดกิจกรรมตลอดทั้งวัน มีการอ่านบทกวีที่แต่งขึ้นเป็นพิเศษให้กับห้องสมุดแห่งนี้ โดย ‘ยุวกวีแห่งปี’ มิโก โทไวเนน (Miiko Toiviainen) ที่บริเวณ“สวรรค์หนังสือ” บนชั้น 3 ของห้องสมุด มีการแจกเครื่องดื่มร้อนของสวีเดนที่เรียกว่า glogg ให้กับผู้มาร่วมงานหนึ่งพันคนแรก มีการแสดงดนตรี และเวิร์คช็อปสำหรับผู้ร่วมงานทุกเพศทุกวัย

Photo : Facebook @keskustakirjastoOodi 

          ‘โอดิ’ ได้รับรางวัลและเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลมากมายในช่วงปีแรกของการเปิดให้บริการ รางวัลสำคัญที่สุดคือรางวัลห้องสมุดประชาชนยอดเยี่ยมประจำปี 2019 จากสหพันธ์สมาคมห้องสมุดนานาชาติ หรือ IFLA ซึ่งประกาศผลในงานประชุมห้องสมุดโลกที่เมืองเอเธนส์ ประเทศกรีซ นอกจากนั้นยังมีบทบาทสำคัญที่ทำให้เมืองเฮลซิงกิชนะเลิศการประกวดเมืองห้องสมุดแห่งปี 2019 ที่จัดโดยสมาคมองค์กรปกครองท้องถิ่นแห่งฟินแลนด์อีกด้วย

          รางวัลเกี่ยวกับการก่อสร้างและสถาปัตยกรรมที่ ‘โอดิ’ ได้รับก็มีไม่น้อย อาทิ รางวัลชนะเลิศอาคารโครงสร้างเหล็กในการประกวด Vuoden Teräsrakenne 2018 รางวัล European Steel Design Award รางวัล People’s Choice ประเภทอาคารที่มีพื้นที่มากกว่า 1,000 ตารางเมตร ของ International AZ Awards ได้รับเลือกจากผู้อ่านนิตยสาร Ilta-Sanomat ให้เป็นอาคารที่สวยที่สุดในฟินแลนด์ และล่าสุดถูกเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลด้านการออกแบบสถาปัตย์ Finlandia Prize for Architecture และเข้าชิงรางวัลด้านงานออกแบบสถาปัตยกรรมไม้  Puupalkinto wood architecture award

Photo : Kuvio 

          รางวัลอื่นที่ไม่ใช่ด้านอาคารและสถาปัตยกรรม อาทิ รางวัลยอดเยี่ยมด้านการปฏิบัติต่อลูกค้า รางวัลด้านการปฏิรูปแนวคิดห้องสมุด รางวัลด้านการสร้างสภาพแวดล้อมเชิงประสบการณ์ ในเดือนสิงหาคม 2019 นิตยสารไทมส์เลือกห้องสมุด ‘โอดิ’ เป็นหนึ่งในรายชื่อสถานที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของโลก (World’s Greatest Places) เช่นเดียวกับที่ถูกเลือกให้เข้าชิงรางวัลการท่องเที่ยวนานาชาติ 2019 ประเภทแหล่งท่องเที่ยวในยุโรป ของสมาคมนักเขียนสารคดีท่องเที่ยวแห่งอังกฤษ

          “‘โอดิ’ กระตุ้นความสนใจในเรื่องห้องสมุดไปทั่วทั้งเมืองเฮลซิงกิเกินกว่าที่พวกเราจะคาดคิด มันมีส่วนให้ผู้คนเข้าไปใช้บริการห้องสมุดแห่งอื่นๆ ในเฮลซิงกิเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 1 นี่ถือเป็นเรื่องดีที่น่าประหลาดใจ เพราะเดิมทีนั้นเราคาดกันว่าจะมีจำนวนผู้ใช้ห้องสมุดลดลงเฉลี่ยร้อยละ 5” คาทริ วานติเนน (Katri Vänttinen) ผู้อำนวยการด้านบริการห้องสมุดแห่งเมืองเฮลซิงกิ กล่าวและบอกว่า “ผู้คนพากันเดินกลับเข้ามาใช้บริการห้องสมุดกันอีกครั้ง และแสดงให้เราเห็นว่าห้องสมุดชุมชนคือสิ่งสำคัญต่อชีวิตประจำวันของพวกเขา แนวโน้มเดียวกันนี้จะพบได้ในอีกหลายเมืองของฟินแลนด์”

Photo : วริษฐา ดำแก้ว 

          ในปี 2020 ห้องสมุด ‘โอดิ’ จะริเริ่มกิจกรรมและเพิ่มบริการใหม่ๆ ที่หลากหลายยิ่งขึ้น เช่น การสร้างห้องสตูดิโอบนชั้นสอง การปรับปรุงส่วนงานบริการเวิร์คช็อปสำหรับชาวเมืองด้วยวิธีสร้างพันธมิตรความร่วมมือกับผู้เข้าร่วมกิจกรรมให้มากขึ้น ห้องสมุดพยายามจะกระชับความร่วมมือระหว่างผู้จัดกิจกรรมให้ใกล้ชิดมากขึ้น และปล่อยให้ผู้จัดมีอิสระมากขึ้นในการริเริ่มสร้างสรรค์งานที่น่าสนใจและแตกต่างไปจากเดิม นอกจากนั้นจะให้ความสำคัญกับการสอบถามผู้ใช้บริการพร้อมทั้งนำข้อแนะนำ ติชม และความคิดเห็นต่างๆ มาวางแผนจัดกิจกรรมในปีถัดไป

วีดิทัศน์ ห้องสมุดกลางเฮลซิงกิ ‘โอดิ’

ที่มาเนื้อหา
แปลและเรียบเรียงจาก Helsinki Central Library Oodi’s first year has been a success เผยแพร่และอัพเดทเมื่อ 3 ธันวาคม 2019 (พ.ศ. 2562)