TK Park นำร่องประยุกต์ใช้เครื่องมือ 7 ชิ้น สู่เครือข่ายอุทยานการเรียนรู้
สถาบันอุทยานการเรียนรู้ (สอร.) ดำเนินการตามพันธกิจในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์เพื่อขยายผลต้นแบบเครือข่ายสู่ทั่วประเทศ และยังคงสนับสนุนภารกิจของเครือข่ายอุทยานการเรียนรู้ในพื้นที่ต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ถึงเป้าหมายปลายทางในการลดความเหลื่อมล้ำของการเข้าถึงความรู้
ช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2568 สอร. โดยฝ่ายพัฒนาเครือข่ายอุทยานการเรียนรู้ ได้ดำเนินภารกิจลงพื้นที่ภาคใต้เพื่อนำเสนอเครื่องมือ 7 ชิ้น ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรใช้เรียนรู้ชุมชนเพื่อการวางแผนปฏิบัติงานชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ
สอร. ร่วมกับอุทยานการเรียนรู้บ้านพรุจัดทำนิทรรศการ “บ้านพรุเมืองกีฬา”
อุทยานการเรียนรู้บ้านพรุ มีกำหนดจัดนิทรรศการและกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ที่ออกแบบโดยใช้ต้นทุนในพื้นที่ของตนเอง ภายใต้ชื่อ “บ้านพรุเมืองกีฬา” ในช่วงปลายเดือนกรกฎาคม 2568
เมื่อวันที่ 21 และ 22 พฤษภาคม 2568 สอร. จึงร่วมกับอุทยานการเรียนรู้บ้านพรุ เทศบาลเมืองบ้านพรุ จัดกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการ “เครื่องมือ 7 ชิ้น” ซึ่งพัฒนาโดยศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เจ้าหน้าที่อุทยานการเรียนรู้บ้านพรุนำเครื่องมือดังกล่าวไปใช้เก็บข้อมูลของนักกีฬาที่เป็นคนบ้านพรุและประสบความสำเร็จในอาชีพนักกีฬา เช่น นักฟุตบอล นักบาสเก็ตบอล นักวอลเล่ย์บอล หรือผู้ฝึกสอนกีฬา ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะนำไปต่อยอดเป็นนิทรรศการเชิดชูเกียรตินักกีฬาชาวบ้านพรุและผู้ทำคุณประโยชน์ด้านกีฬาให้กับตำบลบ้านพรุ และนำไปออกแบบกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้เด็กและเยาวชนที่สนใจในอาชีพนักกีฬาได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองไปในเส้นทางที่ตนเองสนใจต่อไป
การอบรมเชิงปฏิบัติการ “เครื่องมือ 7 ชิ้น” ให้กับเจ้าหน้าที่อุทยานการเรียนรู้ยะลา
เมื่อวันที่ 24–25 พฤษภาคม 2568 สอร. จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ “เครื่องมือ 7 ชิ้น” ให้กับเจ้าหน้าที่อุทยานการเรียนรู้ยะลา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาทักษะการเก็บข้อมูลชุมชน 7 ด้าน สำหรับนำไปใช้ในการออกแบบกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ในอุทยานการเรียนรู้ โดยเมื่อวันที่ 24 พ.ค. เป็นการเรียนรู้เชิงทฤษฎีและการทำแบบฝึกหัดจากกรณีศึกษา และเมื่อวันที่ 25 พ.ค. เป็นการลงพื้นที่เก็บข้อมูลชุมชนประชานุกูล ซึ่งเป็นย่านเมืองเก่าของเทศบาลนครยะลา โดยใช้เครื่องมือ เช่น แผนที่เดินดิน การสัมภาษณ์เพื่อเก็บข้อมูลประวัติศาสตร์ชุมชน การเก็บข้อมูลประวัติชีวิตของบุคคล เป็นต้น ซึ่งประชากรในชุมชนดังกล่าว ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน มีอาชีพที่หลากหลาย เช่น ผู้ประกอบการผลิตเส้นก๋วยเตี๊ยว โรงงานทำซีอิ้ว บ้านทำเต้าหู้ ร้านทำกระจก ซึ่งส่วนใหญ่ประกอบอาชีพมายาวนานจนถึงรุ่นที่ 3 นอกจากนี้ ชุมชนดังกล่าวยังเป็นพื้นที่ที่มีการจัดแสดง Street Art ที่มีศิลปินชาวไทยและชาวต่างชาติมาร่วมกันสร้างสรรค์ และจากการสัมภาษณ์ประชาชนในพื้นที่ทำให้เห็นความต้องการของชุมชนที่ต้องการที่จะฟื้นเศรษฐกิจของชุมชนให้มาคึกคักเหมือนในอดีต
กิจกรรมฝึกทักษะการเก็บข้อมูลชุมชนในครั้งนี้ เจ้าหน้าที่อุทยานการเรียนรู้ยะลาได้แลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นและบทเรียนที่ได้รับ เพื่อนำไปออกแบบกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ในด้านต่าง ๆ เช่น ประวัติศาสตร์ของชุมชนให้กับเด็กและเยาวชน เรียนรู้ประวัติชีวิตของคนเพื่อสร้างแรงบันดาลใจ เป็นต้น รวมทั้งการทำงานร่วมกับภาคีเครือข่าย เพื่อหาแนวทางต่อยอดไปสู่การฟื้นเศรษฐกิจของชุมชนแห่งนี้ต่อไป
การอบรมเชิงปฏิบัติการ “เครื่องมือ 7 ชิ้น เพื่อจัดการข้อมูลชุมชน” ที่อุทยานการเรียนรู้ TK Park
เมื่อวันที่ 27–28 พฤษภาคม 2568 สอร. ได้รับเกียรติจากวิทยากรจากศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร มาอบรมเชิงปฏิบัติการ “เครื่องมือ 7 ชิ้น เพื่อจัดการข้อมูลชุมชน” ให้กับบุคลากรในสังกัดสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) และสถาบันอุทยานการเรียนรู้ รวมถึงผู้แทนชุมชนบ้านครัว เพื่อขยายฐานความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเครื่องมือ 7 ชิ้น ในการทำงานร่วมกับเครือข่ายชุมชน ด้วยการแกะรอยและเจาะลึกให้ถึงความสัมพันธ์ของผู้คน สถานที่ และประวัติศาสตร์ แม้ผู้ใช้เครื่องมือเป็นคนนอกชุมชนที่ไม่เคยรู้จักมักคุ้นกันมาก่อน แต่สามารถเก็บข้อมูลของชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพบนพื้นฐานความเคารพซึ่งกันและกัน
เร็ว ๆ นี้ สอร. ยังมีแผนในการนำองค์ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือ 7 ชิ้นไปสนับสนุนโครงการพัฒนาทักษะเยาวชนอีก 2 โครงการ ได้แก่ โครงการสำรวจลำปาง คิดเปลี่ยนเมือง และโครงการเด็กสตูลสร้างเมือง โดยมีเป้าหมายเพื่อให้เยาวชนที่สนใจแก้ไขปัญหาในท้องถิ่นตนเองสามารถเข้าใจชุมชนง่าย สนุก และออกแบบวิธีการแก้ไขปัญหาด้วยความเข้าใจบริบทพื้นที่และได้ผลจริง
