เตรียมตัวก่อนอ่าน "ด้วยรักและผุพัง"

          ด้วยรักและผุพัง (Family Comes First)↗ ผลงานของ นริศพงศ์ รักวัฒนานนท์ ชนะเลิศรางวัลซีไรต์ (ชื่อเต็ม: รางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน) ประเภทรวมเรื่องสั้น ประจำปี 2566 นี่จึงอาจเป็นเหตุผลหนึ่งที่ส่งหนังสือปกดำ–แดงเล่มนี้เข้าสู่ reading list ของใครหลายคน

          ด้วยความปรารถนาดีจาก TK Park หากคุณยังไม่ได้อ่านหนังสือเล่มนี้ เราขอมอบคำแนะนำที่อาจจะช่วยคุณเตรียมความพร้อม และทำให้ประสบการณ์การอ่านหนังสือเล่มนี้ของคุณเป็นไปด้วยดี (ดี ในที่นี้ อาจหมายถึงสะเทือนใจน้อยที่สุด) โดยบทความนี้จะไม่เปิดเผยเนื้อหาสำคัญใด ๆ จากหนังสือ

          ข้อแรก… หนังสือเล่มนี้จะไม่ใจดีกับคุณ

          คำว่า “ผุพัง” จากชื่อหนังสือ ซึ่งถูกนำมาแทนคำว่า “ผูกผัน” ในวลีคุ้นหู สื่อความอย่างชัดเจนว่าเรื่องราวภายในหนังสือเล่มนี้จะไม่ใจดีกับผู้อ่าน เรื่องสั้นแต่ละเรื่องต่างรายล้อมอยู่รอบลักษณะความเป็นครอบครัวจีนที่คุณอาจคุ้นเคยมาบ้างจากสื่อต่าง ๆ ทั้งเรื่องประเพณี ค่านิยม อคติทางเพศ และความคาดหวังที่แปรไปเป็นภาวะความกดดันหรือการบังคับ รวมถึงเรื่องราวความร้าวฉานที่เป็นผลตามมา

          เมื่อเปิดอ่านหนังสือเล่มนี้ คุณจะพบความรุนแรงในหลายมิติ ทั้งการกักขังทรมาน การนองเลือด การคุกคามทางเพศ การทำร้ายตนเอง ฯลฯ และยังมีโศกนาฏกรรมที่เป็นชนวนเหตุแห่งความเศร้าหมอง การบาดหมาง และการสูญเสียคุณค่าในตัวเอง คุณจึงควรใช้วิจารณญาณและประเมินความพร้อมของตนเอง พักช่วงเป็นระยะเพื่อทบทวนสภาวะทางอารมณ์ก่อนไปต่อ

          TK Park แนะนำให้คุณลองอ่านเรื่องสั้นเรื่องแรก “วันที่ครอบครัวกลับบ้าน” ให้จบ หากผ่านความหม่นหมองลักษณะนี้ได้อย่างไม่ทุลักทุเล คุณก็น่าจะไปต่อกับหนังสือเล่มนี้ได้ แต่ถ้าไม่ไหว หนังสือเล่มนี้อาจไม่เหมาะกับคุณ

          ข้อสอง… หนังสือเล่มนี้จะพาคุณผจญภัยเหมือนนั่งรถไฟโลดโผน

          ในแง่พลังทางอารมณ์ เรื่องสั้นแต่ละเรื่อง (ซึ่งเรื่องราวไม่ได้สัมพันธ์กัน) ถูกเรียงลำดับก่อนหลังไว้อย่างน่าสนใจ หากทั้งเล่มเป็นภาพยนตร์เรื่องหนึ่ง การเรียงพล็อตเรื่องจะเป็นเช่นนี้ — เริ่มต้นน่าสนใจ ปูทางหนักหน่วงสู่ช่วงกลาง สะเทือนใจในช่วงไคล์แมกซ์ และคลี่คลายตนเองในตอนท้ายเพื่อส่งคุณกลับสู่โลกนอกหนังสือ

          แต่ในแง่ความเสมือนจริงของเรื่องราว แต่ละเรื่องถูกสลับไปมา ผสมผสานระหว่างเรื่องเหตุการณ์ที่สมจริง (สัจนิยม—realism) เหตุการณ์เหนือจริงบนฉากสมจริง (สัจนิยมมหัศจรรย์—magical realism) และเหตุการณ์สมมติ (อุปมานิทัศน์—allegory) ที่คุณจะต้องจับทิศทางให้ได้ด้วยตัวเอง

          ข้อสุดท้าย… การอ่านหนังสือเล่มนี้จะเป็นการเดินทางที่ดี เชื่อเถอะ

          ในระดับพื้นฐาน คุณจะได้ใช้พลังจินตนาการของตนเองอย่างเต็มที่ในการสร้างฉากประกอบเรื่องราว หากคุณมีเชื้อสายจีนเป็นทุนเดิมอยู่ด้วย คุณอาจนำประสบการณ์ตนเองมาเทียบเคียงได้ไม่มากก็น้อย

          ยิ่งไปกว่านั้น หนังสือเล่มนี้เหมือนจะชวนคุณมานั่งพินิจปมปัญหาและโกลาหลในสังคมไทยปัจจุบัน — ที่ชาวจีนอพยพได้กลายมาเป็นสัดส่วนใหญ่ของประชากร กำหนดกลไกขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจ และมีบทบาทในสังคมวัฒนธรรม — ว่าปมปัญหาเหล่านี้ดำเนินอยู่จริงหรือไม่ ส่งผลอย่างไร และถึงเวลาปรับเปลี่ยนหรือบริหารสายสัมพันธ์ในครอบครัวด้วยวิธีอื่นกันได้หรือยัง

          และถ้าหากคุณอยากปูพื้นฐานหรือต่อยอดความรู้เรื่องชาวจีนอพยพในประเทศไทย TK Park แนะนำหนังสือสารคดีสี่เล่มที่ได้ให้มุมมองที่หลากหลายและน่าสนใจไว้หลายประการ คือ เป็นจีนเพราะรู้สึก↗ และ เขียนจีนให้เป็นไทย↗ โดย สิทธิเทพ เอกสิทธิพงษ์ บนแอป TK Read และ ที่เรียกว่า "แต้จิ๋ว"↗ และ แต้จิ๋ว แต่แจ๋ว↗ โดย เสี่ยวจิว ซึ่งยืมอ่านได้ที่ TK Park

          และท้ายที่สุด เมื่อคุณอ่าน “ด้วยรักและผุพัง” จนจบเล่ม หนังสือเล่มนี้จะส่งอิทธิพลต่ออารมณ์ของคุณต่อไปอีกสักระยะ เราจึงหวังว่าคุณจะได้ใช้เวลาช่วงที่ว่านี้ สะท้อนความรู้สึกของตนเองและสำรวจความสัมพันธ์ของคุณกับครอบครัวและคนรอบข้าง ก่อนที่คุณจะ move on ไปสู่หนังสือเล่มต่อไป