From Individuals to Community สู่ประชาคมที่แข็งแกร่งของคนรักบอร์ดเกม

          หนึ่งในกิจกรรมไฮไลต์ที่ดึงดูดนักเรียนรู้หน้าใหม่ให้มุ่งหน้ามายังอุทยานการเรียนรู้ TK Park ในเดือนสิงหาคม 2566 คงหนีไม่พ้นเทศกาลบอร์ดเกมแห่งเอเชีย Asian Board Game Festival Thailand 2023 ที่จัดขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย

          ในงานนี้ TK Park เปลี่ยนลานสานฝันให้กลายเป็นสนามประลองความคิดของนักเล่นบอร์ดเกมทุกรุ่น และเป็นสนามประลองของบรรดาผู้ผลิตบอร์ดเกมจากกว่า 20 ค่ายทั่วเอเชียที่ขนเกมในสต็อกมาให้ทดลองเล่น รวมถึงเป็นสถานที่พบปะกับนักออกแบบบอร์ดเกมชื่อดังทั้ง 5 คน ได้แก่ Smoox Chen ชาวไต้หวัน ฐิตินันท์ งามสม และคณัฐ สดมภ์วัฒน ชาวไทย Xiu Hong Eu ชาวมาเลเซีย และ Daryl Chow นักออกแบบชื่อดังระดับโลกและเจ้าของ Origame ค่ายบอร์ดเกมจากสิงคโปร์ ที่มารวมตัวกัน

          นี่จึงเป็นโอกาสดีที่ TK Park ได้สืบเสาะเรื่องราวความเป็นมาของชุมชนคนรักบอร์ดเกมในเอเชีย และพูดคุยถึงทิศทางความเป็นไปของวงการบอร์ดเกมในอนาคตอันใกล้ โดยหวังใจว่าบทความนี้จะเป็นเสบียงขั้นต้นให้กับผู้ที่กำลังสนใจผันตัวเดินทางเข้าสู่เส้นทางบอร์ดเกม เพื่อให้วงการนี้ให้ยิ่งอุ่นหนาฝาคั่งกว่าเดิม

จุดเริ่มต้นสู่ Asian Board Game Festival in Thailand

          ผู้ที่จุดประกาย Asian Board Game Festival (ABGF) ก็คือ Daryl Chow นักออกแบบบอร์ดเกมระดับโลกจากสิงคโปร์ เรามาทำความรู้จักกับเขากันสักหน่อย

          เดิมที Chow ชอบเล่นเกมกระดานหมากรุกมาตั้งแต่เด็ก กระทั่งเกมชนิดนี้ได้ถูกพัฒนาต่อด้วยการเติมเนื้อเรื่องเข้าไปให้มีความซับซ้อนมากขึ้น เพิ่มวิธีการเล่นที่หลากหลาย สอดแทรกการใช้ทักษะ จนกลายเป็นบอร์ดเกมที่นับวันก็ยิ่งได้รับความนิยมมากขึ้น Chow เคยทำงานประจำเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย จนวันหนึ่งมีโอกาสพบกับกลุ่มคนที่ออกแบบบอร์ดเกม เขาจึงได้จุดประกายความสนใจและเรียนรู้กระบวนดีไซน์ไปด้วยในตัว และกว่า 15 ปีนับแต่นั้น เขาได้ออกแบบบอร์ดเกมมาเรื่อย ๆ จนกระทั่ง 5 ปีให้หลัง Chow จึงขอผันตัวสู่อาชีพนักออกแบบบอร์ดเกมเต็มเวลา และก็ได้ร่วมก่อตั้งค่าย Origame เป็นของตัวเองในที่สุด

          เมื่ออยู่ในวงการนานเข้า Chow ก็คิดอยากจัดงานเล็ก ๆ ขึ้นมาเพื่อให้ผู้เล่น เหล่าดีไซเนอร์ ไปจนถึงผู้ผลิตบอร์ดเกม ได้มานั่งพูดคุยและเล่นเกมสนุก ๆ ด้วยกัน จนเกิดเป็นชุมชนบอร์ดเกมที่อาจมีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

          เมื่อสมาชิกขยายตัวขึ้น จึงเกิดเป็นงาน Asian Board Game in Singapore ที่จัดครั้งแรกเมื่อปี 2018 โดยมีตัวแทนจาก Wise Box ค่ายบอร์ดเกมของไทยเข้าร่วมงานด้วย และ มายด์ หนึ่งในผู้ก่อตั้ง Wise Box ก็ได้แบ่งปันประสบการณ์ครั้งนั้นให้เราฟังว่า นอกจากเธอจะได้ไอเดียใหม่ ๆ จากการพูดคุยกับนักออกแบบบอร์ดเกมชาวต่างชาติ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาบอร์ดเกมในค่ายของตนแล้ว เธอยังได้ลองเล่นเกมกับผู้ผลิตและนักออกแบบมากมาย ได้ร่วมทดสอบบอร์ดเกมที่ยังเป็นเดโมจากค่ายเล็กค่ายใหญ่ รวมถึงเธอยังได้พบกับโรงงานผู้ผลิตบอร์ดเกมมากมาย ซึ่งทำให้ได้เรียนรู้ถึงคุณภาพและรายละเอียดของวัสดุต่าง ๆ ที่ใช้ในกระบวนการผลิตอีกด้วย

          “มันเป็นประโยชน์กับคนที่ชอบบอร์ดเกมมาก ๆ เราอยากให้มีสิ่งนี้เกิดขึ้นในประเทศไทย เพื่อให้คนไทยได้มีโอกาสมาสัมผัสและสนุกเหมือนอย่างที่เราได้รับ เราเลยชักชวน Daryl Chow ให้มาจัดงานที่ไทยในครั้งนี้”

          เพราะเป็นครั้งแรก Asian Board Game Festival Thailand 2023 จึงเต็มไปด้วยบอร์ดเกมหลากประเภท หลายรสชาติจากค่ายเกมกว่า 20 ค่าย อีกทั้งมีเสวนาหัวข้อที่น่าสนใจ มีเวิร์กช็อป และกิจกรรมลุ้นของรางวัลสุดว้าว เราได้เห็นผู้คนพากันมาอย่างคับคั่ง ทั้งเด็ก วัยรุ่น ผู้ใหญ่วัยทำงาน และผู้ปกครองที่สนใจในบอร์ดเกม ก็เข้ามาขอแลกเปลี่ยน ถามไถ่วิธีการคิดเกมอย่างไรให้ผู้เล่นได้พัฒนาทักษะต่าง ๆ กับนักออกแบบและพัฒนาบอร์ดเกม

          ความน่ารักอีกอย่างหนึ่งคือเราได้เห็นผู้สูงวัยที่เล่นบอร์ดเกมเป็นงานอดิเรก หยิบบอร์ดเกมจากบ้านเพื่อชวนคนในงานเล่นด้วยกัน ถือเป็นการทำกิจกรรมในวันว่าง และสร้างประสบการณ์ใหม่ด้วยการพาตนเองไปเชื่อมปฏิสัมพันธ์กับผู้คนใหม่ ๆ ได้ดีมาก จึงปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือเสน่ห์ของบอร์ดเกมที่แท้จริง

เทศกาลที่เปิดมิติการเรียนรู้ใหม่ให้ทุกคน

          Origame เป็นค่ายบอร์ดเกมที่มุ่งเน้นการสอดแทรกวัฒนธรรมเอเชียแล้วนำมาปรับปรุงให้ร่วมสมัยยิ่งขึ้น เพื่อสร้างความเข้าใจให้กับผู้เล่นทั่วโลก เช่น Mooncake Master (2018) ออกแบบโดย Daryl Chow ชวนผู้เล่นทำความรู้จักขนมไหว้พระจันทร์ว่ามีส่วนผสมใดบ้าง รสชาติเป็นอย่างไร ผ่าน Puzzle Game ให้ผู้เล่นได้ประกอบขนมไหว้พระจันทร์ของตนเองเพื่อสะสมแต้มให้สูงที่สุด หรือจะเป็นอีกเกม Kopi King ที่ Chow ออกแบบเช่นกัน เพื่อนำเสนอกาแฟโบราณ โดยให้ผู้เล่นแข่งกันหยิบวัตถุดิบมารังสรรค์เครื่องดื่มให้เร็วที่สุดเพื่อชิงตำแหน่งราชานักชงกาแฟ

          ดังนั้น นอกจากบอร์ดเกมจะช่วยสานความสัมพันธ์กับผู้คนในสังคมแล้ว เนื้อหาที่สอดแทรกเข้ามาก็สามารถช่วยให้เรียนรู้ในรายละเอียดความแตกต่างทางวัฒนธรรมไปในตัว เพราะจุดประสงค์สำคัญของเทศกาลนี้อีกอย่างหนึ่งก็คือ Daryl Chow ตั้งใจอยากให้ผู้ผลิต นักออกแบบ และผู้เล่นบอร์ดเกมได้แลกเปลี่ยนวัฒนธรรม แนวคิดต่าง ๆ ผ่านการนั่งเล่นบอร์ดเกม ไปจนถึงการแลกเปลี่ยนความรู้เชิงธุรกิจ เพราะส่วนใหญ่ค่ายบอร์ดเกมจะต้องทำการโปรโมตเกมด้วยตนเอง งานนี้จึงถือเป็นช่วงเวลาสำคัญของการโคจรมาพบกันระหว่างค่ายบอร์ดเกม เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้วิธีการทำการตลาดกันด้วย 

          และจากกว่า 20 ค่ายบอร์ดเกมที่มาร่วมงาน มีค่ายน้องใหม่แกะกล่องของไทยที่ตั้งใจมาเปิดตัวในงานอย่างค่าย New Game ที่นำ Synchro Horizon บอร์ดเกมตัวอย่างชิ้นแรกมาให้ผู้คนในงานได้มาร่วมทดสอบก่อนที่ทางค่ายจะวางขายจริง

          “เกมนี้เหมาะกับเด็กวัย 13 ปีขึ้นไป เพราะเกมมีความซับซ้อนประมาณหนึ่ง แต่เราลองให้น้อง ๆ อายุ 11 - 12 ปี มาทดลองเล่น ก็ได้เห็นว่า น้องวัยนี้ก็สามารถเล่นได้เช่นกัน อีกทั้งแม้เกมจะเป็นแค่เดโม แต่ผู้คนให้ความสนใจบอร์ดเกมเราเยอะมาก ทำให้ค่ายเราเป็นที่รู้จักมากขึ้น เราได้รับคอมเมนต์ที่ดีมากจากคอเกม จากนักออกแบบชาวต่างชาติ และจากค่ายอื่น ๆ ที่มาร่วมเทสต์เกมของเรา ฟีดแบ็กพวกนี้สามารถนำไปปรับปรุงเกมได้ตรงจุดมากขึ้น อีกทั้งทำให้เราได้เห็นว่าลูกค้าเราเป็นใคร ซึ่งส่งผลต่อการวางแผนฐานการตลาดของค่ายในอนาคตด้วย”

          เป็นที่สังเกตได้ชัดเจนว่าสาวกบอร์ดเกมที่มางานนี้ยิ้มและสนุกไปตลอดทั้งงาน เพราะงานนี้ได้รวบรวมบอร์ดเกมหลายประเภท และพาให้เราได้รู้จักความหลากหลายและความเป็นไปได้ของบอร์ดเกมมากขึ้นเรื่อย ๆ  อย่าง The Aroma จากค่าย Organic Aromas เกมทดสอบความรู้เรื่องกลิ่นอโรมาจากดอกไม้ พืชพันธ์ุไม้ ผลไม้ตามพื้นถิ่นมากกว่า 20 กลิ่น โดยให้ผู้เล่นดมผ่านวัสดุต่าง ๆ ที่บรรจุมาในกล่องบอร์ดเกมนี้ นี่จึงเป็นอีกหนึ่งเกมที่คนให้ความสนใจมากจนแทบไม่มีช่วงพักการเล่นเลย

อยากเป็นนักออกแบบบอร์ดเกม?

          สิ่งสำคัญที่ Chow อยากแชร์ประสบการณ์กับว่าที่นักออกแบบบอร์ดเกม ก็คือเรื่องการคิด Theme หรือแนวคิดหลัก ซึ่งอาจมาจากแรงบันดาลใจในชีวิตประจำวันหรือสิ่งรอบตัวก็ได้ ความแตกต่างระหว่างบอร์ดเกมกับเกมดิจิทัลคือ เกมดิจิทัลจะมีเรื่องของอาร์ตกราฟฟิกเข้ามาเกี่ยวข้อง เพื่อสร้างความแปลกใหม่และช่วยเสริมหน้าตาที่เป็นเสน่ห์ของเกม แต่สำหรับบอร์ดเกม การใช้แนวคิดหลักที่เชื่อมโยงกับกลไกเกมหรือ game mechanics จะช่วยดึงดูดผู้คนได้ดีที่สุด

          และจากการทำงานเป็นนักออกแบบบอร์ดเกมมากกว่า 15 ปี Daryl Chow แนะนำคุณสมบัติอันดับต้น ๆ ที่พึงมีคือ ความอดทนและความถ่อมตน “บอร์ดเกมมีความหลากหลายมาก ทั้งบอร์ดเกมประเภทปาร์ตี้ บอร์ดเกมแฟมิลีและอื่น ๆ แยกย่อยไปอีก คุณจำเป็นที่จะต้องอดทนต่อการฝึกเล่นเพื่อแยกประเภทเกมให้เป็น ซึ่งใช้เวลาค่อนข้างมาก อีกทั้งคุณต้องมีความถ่อมตัว การสร้างบอร์ดเกมให้คนเล่น คุณจะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม และแง่มุมของผู้คนให้มากๆ”

          อย่างที่เรารู้กัน นอกจากเราจะเล่นบอร์ดเกมเพื่อความสนุกแล้ว บอร์ดเกมยังแฝงไปด้วยทักษะมากมายที่ช่วยพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ บุคลิกภาพ ไปจนถึงลักษณะนิสัยที่อาจช่วยให้ผู้เล่นได้ค้นพบหรือรู้จักตัวตนมากขึ้น จนอาจหลงเสน่ห์บอร์ดเกมถึงขั้นกลายเป็นแฟนถาวรหรือผู้ประกอบธุรกิจด้านนี้จริงจังอย่างกลุ่มคนเหล่านี้เลยก็ได้