จาก ‘จิ๋นซี’ สู่ ‘Loki’ ถึง ‘18 again’ ทำไมพล็อต ‘ข้ามเวลา’ ถึงจีรัง

           ไม่ว่าจะในภาพยนตร์ ซีรีส์ หรือนิยาย ยากปฏิเสธว่าพล็อตข้ามเวลา ทะลุมิติ กลับชาติมาเกิด เป็นแนวทางที่ฮอตฮิตติดลมบน อยู่เหนือกาลเวลาจริงๆ ยิ่งในยุคปัจจุบัน หากเรากวาดสายตามองไปบนลิสต์นวนิยายไม่ว่าจะไทยหรือเทศ โดยเฉพาะนิยายจีนที่กำลังได้รับความนิยามอย่างล้นหลามในนักอ่านชาวไทย ก็จะสังเกตเห็นได้ว่า พล็อตข้ามเวลาย้อนเวลา ตายแล้วกลับมาเกิดในอีกชาติ (ที่ยังมีความทรงจำเดิม) หรือการโดนระบบส่งวิญญาณมาอยู่ในอีกร่าง (ที่ตนเองรู้จัก) หลังความตาย ล้วนแต่เป็นแนวที่เห็นได้บ่อย จนแอบคิดไม่ได้ว่า เราจะเลือกอ่านเล่มไหนดี
          ลองมาคิดกันดูเล่นๆ ว่าทำไมแนวทางนี้ถึงเป็นที่นิยมและไม่มีวันตายไปจากหน้าลิสต์ภาพยนตร์หรือนิยายกัน

          มีความแฟนตาซี
          ชีวิตมันเครียดเกินพอแล้ว อะไรที่จะทำให้เราหลุดจากโลกความจริงแม้สักชั่ว 1 – 2 ชั่วโมงได้ก็คือดีย์ แต่หากมองในแง่การสร้างสรรค์เรื่องราวแล้ว อะไรที่หลุดจากกรอบ หลุดจากข้อเท็จจริงที่ว่าสิ่งใดทำได้จริง สิ่งใดทำไม่ได้ ย่อมทำให้เกิดงานที่อยู่เหนือจินตนาการ ดังนั้น ความแฟนตาซีของการข้ามเวลา การกลับชาติมาเกิด การถูกระบบส่งดวงจิตมาอยู่ในอีกร่าง ล้วนแต่เป็นอะไรที่อยู่เหนือความจริง ทำให้ผู้อ่าน ผู้รับชมเดาทางไม่ถูก และเกิดความสนุก เพราะได้ลุ้น และเป็นการหลุดพ้นจากกรอบที่ไม่สามารถถูกจำกัดไว้ได้ อย่าง Loki ซีรีส์ชื่อดังของค่ายมาร์เวลที่ได้รับคำชื่นชมทั้งในแง่โปรดักชั่นส์ พล็อตการดำเนินเรื่อง และเรื่องราว Loki เป็นหนึ่งในซีรีส์งานสร้างสรรค์ที่ต่อเนื่องมาจากภาพยนตร์ซูเปอร์ฮีโร่ชื่อดัง The Avengers โดยนำโลกิมาเป็นตัวเล่าเรื่องทั้งหมดที่ต้องผจญเมื่อเขา (บังเอิญ) ออกนอกกระแสเวลาหลัก (ว๊าวว) ไม่ใช่แค่ย้อนเวลา หรือเดินทางไปอนาคต แต่เป็นการล่วงออกไปจากเส้นเวลาที่มันควรจะเป็นไป นั่นทำให้เรื่องน่าสนใจ ไม่ต้องสนความถูกต้องทางวิทยาศาสตร์ แค่ให้คุณค่ากับจินตนาการ โลกิต้องเดินทางไปตามเส้นเวลาตัวแปรเพื่อคลี่คลายปมยิ่งใหญ่มากมายที่รอเทพเจ้าจอมเจ้าเล่ห์อย่างเขาไปจัดการ
           แค่ Loki เรื่องเดียวก็พอจะเห็นภาพแล้วว่าความแฟนตาซีทำให้เรื่องราวน่าสนใจได้มากแค่ไหน นี่ไม่นับรวม Dr.Strange จอมเวทย์แห่งกาลเวลาที่สามารถถอดจิตเดินทางข้ามมิติเวลาได้เป็นว่าเล่น ที่สร้างความตื่นเต้นให้เราได้ทุกครั้งที่ยกมือขึ้นร่ายเวทย์

           ตัวละครฉลาด เพราะมีองค์ความรู้เดิมติดตัว
           หากย้อนนึกถึงซีรีส์ดังในยุค 2001 อย่าง ‘เจาะเวลาหาจิ๋นซี’ ที่เซี่ยงเส้าหลง ตำรวจหน่วยพิเศษของศตวรรษที่ 21 ได้ถูกย้อนเวลาไปในอดีตและได้ช่วยเหลืออิ๋งเจิ้งจนได้ขึ้นครองราชย์เป็นจิ๋นซีฮ่องเต้ ถือเป็นนิยายกำลังภายในเรื่องหนึ่งที่โด่งดังผ่านการถูกนำมาดัดแปลงทำเป็นซีรีส์และนำเข้ามาออกอากาศในประเทศไทย ถือได้ว่าเป็นเรื่องที่หลุดกรอบเพราะไม่เพียงแค่การที่พระเอกย้อนเวลาได้ ซึ่งก็ถือว่าน่าสนใจแล้ว แต่เรื่องราวได้นำเอาประวัติศาสตร์ของการก่อร่างสร้างอาณาจักรของฮ่องเต้องค์แรกของจีนมาเล่าได้อย่างแนบเนียน นอกจากจะได้ความบันเทิง ยังได้สาระ how to การสร้างชาติที่แฝงไว้ภายในเรื่องเต็มๆ แต่แค่นั้น (ซึ่งก็มากแล้ว) อาจจะยังไม่พอหากปราศจากเสน่ห์ของตัวละครที่แสนจะฉลาด และมีความรอบรู้ติดตัวมาด้วย ก็ในเมื่อเซี่ยงเส้าหลงผู้มาจากอนาคตเดินทางย้อนเวลากลับไปถึง 2,000 กว่าปี มีหรือที่เขาจะไม่มีความรู้ล้ำๆ ติดตัวไปช่วยกอบกู้สถานการณ์ในยุคนั้น หรือหากเราลองมองหานิยายจีน (แนวย้อนเวลา) สักเล่มมาอ่าน ก็จะเห็นว่าตัวเอกที่ได้ย้อนเวลา ไม่ว่าเขาจะอ่อนด้อยในปัจจุบันยังไง แต่เขาก็ฉลาดสุดๆ เมื่อได้ย้อนเวลากลับไปในวันที่วิวัฒนาการยังรอการเดินทางมาถึงวันข้างหน้า หรืออย่างน้อย เขาก็รู้ว่าจะใช้ชีวิตให้ดีขึ้นอย่างไร เพื่อไม่ให้ซ้ำรอยเดิมที่เคยเป็น
             หาญท้าชะตาฟ้า ปริศนายุทธจักร เป็นนิยายอีกเรื่องหนึ่งที่ตัวละครในยุคปัจจุบันตายแล้วได้ไปเกิดในอีกร่างโดยมีความทรงจำหรือภูมิความรู้เดิม และเขาต้องใช้ศักยภาพนี้เพื่อแก้ปริศนาเบื้องหลังมากมายในยุคจีนโบราณ!! โปรยแค่นี้ก็น่าอ่านแล้ว

          ข้ามเวลาเพื่อแก้ไขอะไรบางอย่างเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
          แทบจะเป็นธรรมเนียมหลักต้องปฏิบัติของพล็อตแนวข้ามเวลาเลยก็ว่าได้สำหรับการย้อนเวลามาแก้ไขอะไรบางอย่างเพื่อให้มันส่งผลไปถึงอนาคต (หรือปัจจุบัน) ถ้านึกถึงเรื่องที่ไม่มีใครไม่รู้จัก ก็ Doraemon เจ้าหุ่นยนต์แมวตัวสีฟ้าที่มาจากโลกอนาคต ที่ย้อนเวลามาหาโนบิตะโดยฝีมือของเซวาชิผู้เป็นเหลน โดยหวังว่าอนาคตของครอบครัวจะถูกเปลี่ยนให้ดีขึ้น โดเรม่อนจึงได้มาเป็นแมวพี่เลี้ยงของโนบิตะ คอยดูแลช่วยเหลือโดยหยิบของวิเศษในกระเป๋าหน้าท้อง หรือในภาพยนตร์ภาคต่ออย่าง Terminator เมื่ออนาคตถูกปกครองโดยคอมพิวเตอร์ SkyNet และเหล่ามนุษย์ลุกขึ้นเพื่อจะต่อต้าน ทำให้ SkyNet ต้องส่งหุ่นสังหารย้อนเวลามาเพื่อกำจัดต้นตอของผู้ต่อต้านไม่ให้ถือกำเนิดขึ้น แม้ในทางวิทยาศาสตร์จะมีทฤษฎีอธิบายไว้มากมายอย่างจักรวาลในแบบของอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ที่ว่า ‘อดีต ปัจจุบัน และอนาคต ล้วนแล้วแต่เป็นจริงเท่าเทียมกัน’ นั่นหมายความว่าทุกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไม่ว่าจะในช่วงเวลาใด ล้วนแต่ต้องเกิดขึ้นเช่นนั้น อาจสรุปได้ง่ายๆ ว่า ต่อให้เราย้อนเวลากลับไป ก็ไม่อาจแก้ไขอนาคตได้ แต่ในเมื่อนี่คือโลกของจินตนาการ เราคงห้ามความฟุ้งฝันที่จะทำในสิ่งต่างๆ ให้เป็นไปอย่างที่ใจต้องการไม่ได้
ใน Sisyphus รหัสลับข้ามเวลา ซีรีส์เกาหลีที่หลายคนได้ดูและลุ้นไปกับภารกิจครั้งสำคัญของคังซอแฮ หญิงสาวผู้เดินทางย้อนเวลามาด้วย Downloader และฮันแทซุล วิศวกรอัจฉริยะผู้ก่อตั้ง Quantum & Time ที่ต้องการจะแก้ไขปัจจุบันเพื่อให้อนาคตคาบสมุทรเกาหลียังรอดปลอดภัยจากสงครามนิวเคลียร์ ก็เป็นอีกเรื่องที่หยิบเอาการเดินทางข้ามเวลาเพื่อแก้ไขอดีตมาเล่น แม้ Timeline ในเรื่องจะค่อนข้างสับสน แต่อย่างไรการนำเอาปมใหญ่อย่างสงครามนิวเคลียร์มาให้ตัวละครได้ย้อนเวลากลับมาแก้ไขปัญหา ทั้งยังผสมผสานเรื่องความรักระหว่างชายหญิง คนในครอบครัวมาร้อยเรียง ก็ยังถือว่าเป็นเรื่องราวที่ดึงดูดใจชวนติดตามมากอยู่ดี

           นำความต่างของช่วงเวลามาทำให้เกิดความน่าสนใจ
            แค่หัวข้อก็นึกภาพออกเลยว่านิยาย ซีรีส์ หรือหนังที่นำเอาความต่างในช่วงเวลามาเล่นจะสนุกหรือบันเทิงขนาดไหน ยกตัวอย่างง่ายๆอย่างการใช้ภาษา การใช้ชีวิต สิ่งของที่ไม่เคยเห็น หรืออะไรก็ได้ที่มีในเวลาหนึ่งแต่ไม่มี หรือหายไปแล้วในอีกช่วงเวลาหนึ่ง
          บุพเพสันนิวาส ละครไทยที่สร้างจากนวนิยายจนกลายเป็นกระแสโด่งดังไปทั่วโลก ว่าด้วยเรื่องราวของเกศสุรางค์ นักโบราณคดีที่ย้อนเวลากลับไปในสมัยอยุธยาและอยู่ในร่างของแม่หญิงการะเกด เธอได้รู้จักวิถีชีวิตของคนในยุคนั้นที่กลายเป็นเรื่องแปลกใหม่สำหรับตัวเธอ เช่นเดียวกันกับผู้ชมที่ได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมอันเลือนหาย หรือบางสิ่งก็สาบสูญไปตามกาลเวลา ขณะเดียวกัน การมาจากอีกช่วงเวลาของเกศสุรางค์ เธอเองก็นำเอาสิ่งแปลกใหม่ หรือวัฒนธรรม วิถีชีวิตบางอย่างที่ในอดีตยังไม่ถือกำเนิดขึ้นกลับไปเผยแพร่ อย่างเตาหมูกะทะที่เธอสั่งขึ้นจำเพาะ หรือการเทน้ำออกจากภาชนะที่กักขังน้ำ เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุง และแน่นอนว่าไม่ใช่แค่องค์ความรู้ วัฒนธรรมที่ได้เกิดการแลกเปลี่ยนกันระหว่างคนสองยุค แต่ยังกลายเป็นความสนุก ขบขัน ชวนติดตาม น่าสนใจ เมื่อตัวละครต่างพากันสับสนระคนกับการทำความเข้าใจในความต่าง นอกจากนี้ เรายังได้เรียนรู้ภาษาอันเป็นเอกลักษณ์ของไทยอีกด้วย อย่างการเข้าเวจ หรือการขี่ม้าของสตรี ซึ่งคนในยุคปัจจุบันจำนวนไม่น้อยแน่ๆ ที่ไม่รู้จักคำเหล่านี้
           แม้ละคร ‘บุพเพสันนิวาส’ จะถูกสร้างจากนิยาย แต่ก็มีข้อแตกต่างอยู่ไม่น้อย ดังนั้น หากผู้อ่านสนใจเนื้อหาในรูปแบบนิยาย ที่ TK Park ก็มีนิยายบุพเพสันนิวาส และภาคต่ออย่าง ‘พรหมลิขิต’ โดย รอมแพง ไว้ให้บริการด้วย และถ้าจะไม่กล่าวถึงซีรีส์ชื่อดังจากทางดินแดนโชซอนเห็นทีจะพลาดไป Mr.Queen จากเชฟหนุ่มแห่งทำเนียบประธานาธิบดีเกาหลีใต้สู่การเป็นราชินีของพระเจ้าชอลจง ในยุคโชซอน!! นอกจากจะเป็นเรื่องของการย้อนเวลามาไกล ยังเป็นการเอาวิญญาณที่ต่างเพศกันมาสลับเปลี่ยน ทำให้เกิดสถานการณ์สนุกๆ และความต่างกันของวัฒนธรรมอย่างเห็นได้ชัด เมื่อราชินีที่เคยดำรงตนอยู่ในกฎเกณฑ์กลายเป็นราชินีที่ไม่รู้จักธรรมเนียม และไม่สนใจความเป็นหญิงหลังสติฟื้นคืนจากการจมน้ำ ทั้งยังมีพรสวรรค์ด้านการทำอาหาร (ในยุคปัจจุบัน) ไปมัดใจพระนางซุนวอนผู้เป็นแม่สามีอีก เราจะได้เห็นว่าการทำซุปมันฝรั่งสไตล์ตะวันตกด้วยภาชนะโบราณอย่างหม้อเหล็กใบใหญ่บนเตาถ่านสไตล์เกาหลี ไหนจะเครื่องประทินโฉมลดรอยความชราด้วยฝีมือของเธอ (เขา) คนนี้ เรียกได้ว่า Mr.Queen เป็นอีกหนึ่งเรื่องที่นำเอาความต่างของยุคสมัยของตัวละครหลักที่ได้ย้อนเวลามานำเสนอได้อย่างครบรส และคุ้มค่ากับการนำเสนอวัฒนธรรมจริงๆ

          สะท้อนความต้องการของมนุษย์ ..หากถ้ามีโอกาส ก็อยากจะ..
          เพราะเวลาเดินไปข้างหน้าเท่านั้น ตราบใดที่ความจริงที่ว่าเราไม่อาจเปลี่ยนแปลงอดีตได้ยังคงเป็นความสัตย์ มันคงดีไม่น้อยถ้าเราได้รับโอกาสเดินถอยหลังกลับไปแก้ไขอะไรบางอย่างที่เราคิดว่า ‘ถ้ามีโอกาส ก็อยากจะ..’ เรื่องราวการข้ามเวลาจึงเป็นการนำเอาประสบการณ์ร่วมของมนุษย์ที่ส่วนใหญ่อาจจะเคยพานพบมานำเสนอและ ‘ขาย’ ความเจ็บปวดนี้ให้รู้สึกไปด้วยกัน เพราะไม่มีใครหรอกที่จะไม่เคยมีความผิดพลาดในชีวิต แม้จะเป็นเรื่องเล็กๆอย่าง เมื่อคืนไม่น่าหลับคาหนังสือเลย ถ้าอ่านมากกว่านี้อีกนิด ข้อสอบข้อนั้นเราไม่พลาดแน่ เช่นเดียวกับใน ‘18 again’ ซีรีส์เกาหลีสไตล์ครอบครัว ความรัก และวัยรุ่น ได้หยิบเอาประเด็นการตั้งครรภ์ในวัยที่ยังไม่พร้อมมาเล่า ตัวละครหลักคือจองดาจอง คุณแม่ลูกสอง และฮงแดยอง สามีผู้กำลังประสบกับความล้มเหลวในหน้าที่การงาน ความสัมพันธ์ของทั้งคู่เดินทางมาถึงจุดที่ทั้งสองคนจะหย่าขาดกันด้วยปัญหาที่รุมเร้าและความไม่เข้าใจ แต่แล้วก็เกิดปาฏิหารย์เมื่อฮงแดยองได้ย้อนวัยกลับมาเป็นฮงแดยองในวัย 18 อีกครั้ง เขาจึงคิดที่จะแก้ไขอดีตที่เคยผิดพลาด หากตอนนั้นเขาตัดสินใจที่จะเลือกทำตามความฝัน เป็นนักบาสดาวรุ่งที่ได้รับสิทธิ์เข้าเรียนมหาวิทยาลัยชื่อดังแทนที่จะเลือกรับผิดชอบชีวิตน้อยๆที่กำลังจะเกิดมาในฐานะคนเป็นพ่อ ชีวิตมันจะดีกว่านี้ไหม.. เป็นซีรีส์ที่ผู้ชมเองก็อาจตั้งคำถามกับตัวเองว่าถ้าเป็นเรา เราจะเลือกเส้นทางไหน หรือแก้ไขอะไรได้บ้างในเมื่อเราได้โอกาสอีกครั้งในการได้เลือกชีวิต
แต่ความจริงก็คือความสัตย์อันแท้จริง เราไม่สามารถเปลี่ยนอดีตได้ ไม่ว่าโลกจะวิวัฒน์ไปมากเพียงใด เพราะฉะนั้น คงจะดีกว่าถ้าเราไม่มีเวลาให้หวนคิดว่า ถ้ามีโอกาสอีกครั้ง ฉันจะ... ในอนาคต

           เหล่านี้เป็นเพียงจุดชวนคิดว่าทำไมพล็อตข้ามเวลา กลับชาติมาเกิด ถึงได้ยังคงอยู่ในกระแสเสมอ และถ้าอยากลองค้นหาว่าแล้วในนิยายต่างๆ เขานำเสนอเรื่องราวอย่างไรให้ไม่ซ้ำกัน อุทยานการเรียนรู้ TK Park มีหนังสือมากมายให้ทุกท่านได้ลองหยิบมาอ่าน และคิดต่อว่า เล่มนี้กำลังบอกอะไรเรา แล้วถ้าเป็นเรา เราจะ...