Content and information in the cyber world can be created by anyone with a computer or device and an internet connection. It can be true or false and go viral in the blink of an eye. Some lies and doctored images are shared widely among internet users who mistake them as truth, and this scenario often ends up with someone’s reputation or feelings being hurt with no one to take responsibility. Internet witch hunts and hate campaigns against individuals or groups are major problems as well.
Pakorn Santisoontornkul, founder of Dek-d.com, said the issues were worrying only in the initial stage, but more and more people are becoming aware and refraining from doing them.
“Now they are in the stage of adjustment. They are beginning to not believe in what they see or read so quickly like before. They start to think if this or that is true and become more vigilant before liking or sharing any information.”
To assess the credibility of online news and information, internet users are advised to check the origin of such content from multiple sources, references, or read comments from other people. They must keep in mind that the first source can make mistakes by disseminating false content while results on Google search or the total number of shares cannot always guarantee correctness.
ความน่าเชื่อถือของข้อมูลออนไลน์
โลกไซเบอร์เป็นพื้นที่อิสระเสรีซึ่งข้อมูลข่าวสารถูกสร้างขึ้นมาด้วยใครก็ได้ และสามารถแพร่กระจายไปสู่สังคมวงกว้างได้ง่ายๆ ผ่านทางโซเชียลมีเดียที่กำลังเป็นที่นิยม เนื้อหาในโลกอินเทอร์เน็ตในปัจจุบันมีทั้งจริงและเท็จซึ่งสามารถถูกแชร์ต่อๆ กันไปอย่างรวดเร็ว ลักษณาการที่เรียกว่า “เงิบ” เนื่องจากการแชร์เรื่องเท็จ แชร์ภาพตัดต่อที่เข้าใจผิดคิดว่าเป็นภาพจริงหรือภาพเก่าบรรยายใหม่ จึงเกิดขึ้นจนเป็นเรื่องปกติ ทว่า เรื่องและภาพเท็จหลายเรื่องกลับส่งผลกระทบต่อบุคคลโดยที่ไม่มีผู้รับผิดชอบเยียวยา บางครั้งก็เกิดปรากฏการณ์ “ล่าแม่มด” อันมีเหตุมาจากความคิดความเชื่อที่แตกต่างกัน โดยคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งพร้อมที่จะเชื่อข่าวสารหรือภาพที่สอดคล้องกับอคติและความคิดเห็นของตนเป็นทุนเดิม แล้วใช้เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือในการคุกคามหรือใช้ถ้อยคำที่สร้างความเกลียดชังแก่คนซึ่งมีความคิดเห็นแตกต่างไปจากตน
ปกรณ์ สันติสุนทรกุล ผู้ก่อตั้งเว็บไซต์เด็กดีให้ความเห็นว่า ระยะแรกอาจเป็นประเด็นที่น่ากังวลสำหรับสังคม แต่สุดท้ายแล้วคนก็จะค่อยๆ เรียนรู้มากขึ้น
“ตอนนี้อยู่ในช่วงปรับสมดุล ถ้าผู้ดูเริ่มรู้สึกว่าข่าวสารนั้นไว้ใจไม่ได้ ก็จะเริ่มพัฒนาตัวเองว่ายังไม่ควรเชื่อ เช่นช่วงที่ผ่านมา 10 กว่าปีก่อน ในโลกออนไลน์มีข่าวทำให้คนเชื่อเรื่องเครื่องสำอางค์ที่ให้ข้อมูลด้านเดียว เชื่อเรื่องการทำงานที่บ้านแล้วรวย หรือเชื่อภาพที่ถูกตัดต่อ เดี๋ยวนี้คนจะเริ่มคิดแล้วว่าจริงหรือเปล่า การไลค์หรือแชร์ก็จะเริ่มระวังตัวมากขึ้น เพราะถ้าแชร์ข้อมูลเท็จมันก็จะตามตัวเราไปด้วย”
เทคนิคเบื้องต้นสำหรับการพิจารณาความน่าเชื่อถือของข่าวสาร ได้แก่ การตรวจสอบข้อมูลหลายๆ ทาง เช่น การสำรวจดูคร่าวๆ จาก Google การดูที่มาของแหล่งข้อมูล การสืบค้นกลับไปยังแหล่งอ้างอิงของข่าวที่มีระบุไว้ หรืออาจชั่งน้ำหนักจากความเห็นของผู้อ่านรายอื่น การย้อนกลับไปดูข้อมูลอีกครั้งวันหลัง อย่างไรก็ตามพึงตระหนักไว้เสมอว่าแหล่งที่มาของข่าวดังกล่าวก็สามารถผิดพลาดได้ และปริมาณของผลการสืบค้นหรือปริมาณครั้งที่ข้อมูลถูกแชร์ไม่สามารถการันตีความถูกต้องได้เสมอไป