20 ปีทีเค พาร์ค!! จัดใหญ่ครั้งแรกกับ TK Park Awards

          20 ปีทีเค พาร์ค!! จัดใหญ่ครั้งแรกกับ TK Park Awards ยกย่อง 20 ผู้เปลี่ยนแปลงสังคมไทยด้วยพลังการเรียนรู้ พร้อมปักหมุดขยายแหล่งเรียนรู้ หนุนเทคโนโลยีและแพลตฟอร์ม สู่โครงสร้างพื้นฐานปลุกคนไทยรักการเรียนรู้

          สถาบันอุทยานการเรียนรู้ (TK Park) จัด TK Park Awards ขึ้นเป็นครั้งแรก เนื่องในโอกาสครบรอบ 20 ปี เพื่อยกย่องและเชิดชูบุคคล องค์กร และห้องสมุด ที่มีบทบาทโดดเด่นในการส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมได้อย่างเป็นรูปธรรม โดยรางวัลนี้ไม่เพียงเป็นการประกาศเกียรติคุณ แต่เป็นการส่งสัญญาณไม่ว่าจะเป็นความพยายามเล็ก ๆ ในมุมใดของสังคม การสร้างสรรค์พื้นที่และกิจกรรมส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ล้วนมีคุณค่าและมีพลังเปลี่ยนแปลงสังคมได้จริง โดยมี ดร.ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์ กรรมการสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) อดีตรองเลขาธิการสภาการศึกษาและอดีตรองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานในพิธี 

          ดร.ทวารัฐ สูตะบุตร ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ OKMD กล่าวว่า TK Park Awards เป็นมากกว่าการมอบรางวัล แต่เป็นการส่งสัญญาณว่าการเปลี่ยนแปลงสังคมเริ่มต้นได้จากทุกคน ทุกองค์กร ทุกพื้นที่ ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ รางวัลนี้จึงมุ่งค้นหาและยกย่องผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงด้านการเรียนรู้ที่มีผลกระทบจริงต่อชุมชนและสังคม โดยแต่ละรางวัลจะสะท้อนบทบาทที่โดดเด่นและหลากหลายในแต่ละพื้นที่ทั่วประเทศ มีผลลัพธ์ที่จับต้องได้สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อชีวิตผู้คน ชุมชน และสังคมได้อย่างเป็นรูปธรรม และสามารถเป็นต้นแบบให้นำไปขยายผลต่อยอดในวงกว้าง

          รางวัล TK Park Awards แบ่งเป็น 5 กลุ่ม รวม 20 รางวัล โดยได้รับความร่วมมือจากกรมส่งเสริมการเรียนรู้ กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กรุงเทพมหานคร และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมเสนอรายชื่อและคัดเลือก 

          สำหรับรางวัลที่ถือเป็นไฮไลต์งานนี้ คือ รางวัลเกียรติยศ “Lifetime Achievement Award” มอบแด่บุคคลผู้อุทิศตนและทุ่มเททั้งชีวิตเพื่อการส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ 5 รางวัล ได้แก่ 

• ศาสตราจารย์พิเศษ คุณหญิงแม้นมาส ชวลิต ผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย ผู้วางรากฐานการพัฒนาห้องสมุดไทยอย่างเป็นระบบ และยกระดับหอสมุดแห่งชาติสู่มาตรฐานสากล 

• ดร.พารณ อิศรเสนา ณ อยุธยา ผู้นำการเปลี่ยนแปลงทางการศึกษา บุกเบิกนำเทคโนโลยีมาพัฒนาการศึกษาไทย ก่อตั้งมูลนิธิศึกษาพัฒน์และโรงเรียนดรุณสิกขาลัย ผู้ผลักดันแนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต 

• คุณหญิงกษมา วรวรรณ ณ อยุธยา ผู้มีบทบาทสำคัญในการปฏิรูปการศึกษาไทย พัฒนาการศึกษาในพื้นที่ห่างไกล และส่งเสริมการศึกษาพิเศษเพื่อความเท่าเทียม 

• ดร.สิริกร มณีรินทร์ ผู้ริเริ่มแนวคิด "ห้องสมุดมีชีวิต" ในประเทศไทย ผลักดันโครงการส่งเสริมการอ่านในเด็กเล็ก (Bookstart) และพัฒนาห้องสมุดเด็กให้เป็นพื้นที่การเรียนรู้แบบ Active Learning 

• ดร.ถนอมวงศ์ ล้ำยอดมรรคผล นักวิชาการ นักเขียน นักแปลผู้สร้างสรรค์ผลงานส่งเสริมการอ่าน เช่น "อ่านให้เก่ง" และผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมการอ่านแห่งประเทศไทย

          นอกจากนี้ ยังมีการมอบรางวัลให้แก่ผู้นำท้องถิ่น นักพัฒนา นักขับเคลื่อนเพื่อสังคม องค์กรและห้องสมุดที่มีบทบาทโดดเด่นในการส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ รวม 15 รางวัล ครอบคลุมสาขาต่าง ๆ ได้แก่ รางวัลด้านการมีส่วนร่วมและสร้างเครือข่ายการเรียนรู้เพื่อแก้ไขปัญหาเมืองหรือชุมชน (7 รางวัล) รางวัลด้านนวัตกรรมบริการห้องสมุดและการส่งเสริมการเข้าถึงหนังสือ (4 รางวัล) รางวัลด้านกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมอาชีพและการเพิ่มรายได้ (2 รางวัล) และรางวัลด้านการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความเท่าเทียมและเปิดรับความแตกต่างหลากหลาย (2 รางวัล) ซึ่งทั้ง 15 รางวัลนี้ จะได้รับโล่ประกาศเกียรติคุณ พร้อมงบประมาณสนับสนุนรางวัลละ 40,000 บาท รวม 600,000 บาท เพื่อใช้ในการจัดซื้อหนังสือเข้าห้องสมุดตามความประสงค์ของผู้รับรางวัล

          ตัวอย่างผู้ได้รับรางวัล อาทิ ด้านการมีส่วนร่วมและสร้างเครือข่ายการเรียนรู้เพื่อแก้ปัญหาเมืองหรือชุมชน นายพงษ์ศักดิ์ ยิ่งชนม์เจริญ นายกเทศมนตรีนครยะลา ผู้ริเริ่มและผลักดันให้เกิด “อุทยานการเรียนรู้ยะลา” ให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้แบบองค์รวมที่ผสมผสานการเรียนรู้ด้านสุขภาวะสำหรับประชาชนทุกวัย เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพและสร้างทักษะชีวิตอย่างยั่งยืน  ด้านนวัตกรรมบริการห้องสมุดและส่งเสริมการเข้าถึงหนังสือ นางสุดใจ พรหมเกิด ผู้นำการขับเคลื่อนนวัตกรรมการเรียนรู้เพื่อสุขภาวะเด็กปฐมวัยและครอบครัว โดยมีผลงานโดดเด่น เช่น นิทานเตือนภัยบุหรี่ไฟฟ้า และแอปพลิเคชันธนาคารหนังสือเพื่อเด็กปฐมวัย รวมถึงมีบทบาทสำคัญในการผลักดันนโยบายสวัสดิการหนังสือเพื่อเด็ก

          ส่วนห้องสมุดที่ได้รับรางวัล TK Park Awards เช่น ห้องสมุดประชาชนจังหวัดอุตรดิตถ์ ที่พลิกบทบาทจากห้องสมุดทั่วไปกลายเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน ส่งเสริมอาชีพและสร้างการมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาชุมชน เป็นพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับทุกช่วงวัยเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิต อีกทั้งยังเป็นต้นแบบแนวปฏิบัติที่ดี (Best Practice) ที่ขยายผลออกไปในวงกว้าง ตัวอย่างองค์กรที่ได้รับรางวัล เช่น มูลนิธิสื่อชาวบ้าน (กลุ่มมะขามป้อม) จังหวัดเชียงใหม่ ผู้ปลุกพลังคนทั้งเมืองมาร่วมสร้าง “เชียงดาวเมืองแห่งการเรียนรู้” ด้วยการสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ชุมชน และหน่วยงานท้องถิ่น พัฒนา “ห้องเรียนต้นแบบ” “สถานีการเรียนรู้” 8 แห่ง และจัดเทศกาล การเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมทักษะชีวิต ทักษะคิดวิเคราะห์ และทักษะความคิดสร้างสรรค์ให้แก่เด็กและเยาวชน พร้อมสร้างกลไกการขับเคลื่อนอย่างเป็นระบบ

          “การมอบรางวัล TK Park Awards ครั้งนี้ จัดขึ้นเป็นครั้งแรกในโอกาสพิเศษครบรอบองค์กรและถือเป็นโครงการนำร่องที่จะนำไปสู่กิจกรรมส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้อื่น ๆ เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่จับต้องได้ ทั้งนี้ รางวัลฯ ไม่ได้มีเป้าหมายเพียงเพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติ แต่ยังต้องการส่ง "สัญญาณ" ว่าแม้สิ่งที่กลุ่มบุคคล องค์กร ทำอยู่อาจอยู่ในมุมเล็กๆ ไม่ได้เป็นข่าวใหญ่ หรืออาจไม่มีใครมองเห็น แต่ TK Park มองเห็นและเชื่อว่าสิ่งเหล่านั้นมีคุณค่าและความหมาย นอกจากนี้ ยังต้องการให้สังคมเห็นว่าความพยายามของคนตัวเล็ก ๆ มีพลังเปลี่ยนแปลงสังคมให้ดีขึ้นได้จริง และอาจกลายเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคน กล้าลุกขึ้นมาทำบางสิ่งบางอย่างเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับชุมชนและสังคมรอบตัว”

          ด้านนายวัฒนชัย วินิจจะกูล ผู้ช่วยผู้อำนวยการสถาบันอุทยานการเรียนรู้ กล่าวถึงทิศทางการพัฒนาของ TK Park ในทศวรรษใหม่ว่า TK Park มุ่งเป็นศูนย์กลางสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าถึงการเรียนรู้ที่มีคุณภาพได้อย่างเสมอภาคและเท่าเทียม โดยมุ่งขยายพื้นที่การเรียนรู้ในรูปแบบที่หลากหลาย เข้าถึงง่าย และตอบโจทย์ความต้องการของแต่ละพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มอุทยานการเรียนรู้ 3 แห่ง ภายในปี 2569 เพิ่มจุดบริการ TK Mini (ตู้ยืม-คืนหนังสืออัตโนมัติ) ในแหล่งชุมชนหนาแน่น รวมถึงการนำเทคโนโลยีมาพัฒนาเนื้อหาและบริหารจัดการห้องสมุด เพื่อให้การเรียนรู้เข้าถึงง่ายได้ทุกที่ทุกเวลา นอกจากนี้ ยังทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางเชื่อมโยงผู้คน สร้างความร่วมมือกับท้องถิ่นและภาคีเครือข่ายทั่วประเทศเพื่อร่วมกันออกแบบกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ที่เข้าถึงและสอดคล้องกับความต้องการของแต่ละพื้นที่

          ในยุคดิจิทัล การเรียนรู้เกิดได้ทุกที่ ทุกเวลา  นอกจาก TK Park จะมุ่งเป็น “The Catalyst of Change” แล้ว  เราก็ต้องเปลี่ยนตัวเอง จากการเป็น "Physical Place" ให้กลายเป็น "Learning Ecosystem"  ที่เป็นศูนย์กลางเชื่อมโยงแหล่งเรียนรู้ ทั้งออนไลน์-ออฟไลน์ ใช้เทคโนโลยีลดความเหลื่อมล้ำ และเชื่อมโยงความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะประชาชนในพื้นที่เพื่อออกแบบกิจกรรมและบริการส่งเสริมการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์ความต้องการและสร้างความรู้สึกร่วมเป็นเจ้าของ ซึ่งจะทำให้เกิดความยั่งยืนได้อย่างแท้จริง

          “เป้าหมายในการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ของ TK Park จึงไม่ใช่แค่มุ่งเพิ่มจำนวนแหล่งเรียนรู้แต่คือการทำให้การเรียนรู้กลายเป็นสิทธิ์ขั้นพื้นฐานที่ทุกคนเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม สร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ให้เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน สร้างแรงจูงใจให้เกิดการเรียนรู้ทุกช่วงวัย และปลูกฝังแนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต” นายวัฒนชัย กล่าวปิดท้าย