เปาะแซเดาะห์กับซามะ เป็นเรื่องระหว่างเพื่อนรักสองคน
เปาะแซเดาะห์อยากเลี้ยงวัว ซามะอยากปลูกข้าวโพด
ทำให้เกิดการโต้เถียงเพราะ ซามะเกรงว่าวัวจะมากินข้าวโพดในไร่
ส่วนเปาะแซเดาะห์เองก็เลี้ยงวัวในไร่ของเพื่อนเพราะคิดว่า
ถึงวัวจะไปกินข้าวโพดแต่เดี๋ยวขี้วัวก็จะเป็นปุ๋ยให้ข้าวโพด
ทำให้เกิดความขัดแย้งกันพราะความคิดไม่ตรงกัน ทั้งๆ ที่ความจริง
ยังไม่มีใครได้ทำงานใดๆ เป็นเพียงแค่ความคิดเท่านั้น
เปาะแซเดาะห์กับซามะ เป็นหนังสือ 1 ใน 6 เรื่อง ในชุด นิทานภาพภาคใต้ จากโครงการนิทานพื้นบ้าน 4 ภาค ประกอบด้วยนิทานภาพสำหรับเด็กอายุไม่เกิน 9 ปี และวรรณกรรมสำหรับเยาวชนอายุ 9 ปีขึ้นไป เป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินงานเพื่อจัดตั้งอุทยานการเรียนรู้ส่วนภูมิภาคโดยจัดทำเนื้อหาสาระในรูปแบบที่เด็กและเยาวชนสนใจ ซึ่งสามารถสื่อให้เห็นความเป็นตัวของตัวเอง ได้รับรู้ถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าในท้องถิ่น รวมทั้งการรักษาและสืบทอดมนต์เสน่ห์แห่งนิทานพื้นบ้าน